Η Ανάσταση, τα Αδώνια και οι γονιμικοί συμβολισμοί τους
Ποια σχέση θα μπορούσε να υπάρχει ανάμεσα στους ιερούς κήπους της Αφροδίτης και την ανάσταση του Ιησού; Είναι ενδιαφέρον ότι, σύμφωνα με το Κατά Ιωάννη Ευαγγέλιο, η ταφή του έγινε μέσα σε έναν κήπο, όχι μακριά από τον τόπο της σταύρωσης (ΙΘ’ 41-42). Οταν η Μαγδαληνή έφτασε στο μνήμα του, προς μεγάλη της λύπη το βρήκε άδειο. Ωστόσο, μετά από λίγο είδε έναν άνδρα ο οποίος τη ρώτησε γιατί κλαίει. Της Χαρίτας Μήνη, φιλολόγου και συγγραφέως Εκείνη, νομίζοντας ότι είναι ο κηπουρός, του λέει: «Κύριε, αν τον πήρες εσύ, πες μου πού τον έβαλες κι εγώ θα τον σηκώσω». Τότε ο Ιησούς της λέει: «Μαρία». Κι εκείνη στρέφεται και του λέει «Ραββουνί» – που σημαίνει «διδάσκαλε». (Ιωάν. Κ’ 15-16) Ο κήπος εμφανίζεται αρκετές φορές στη Βίβλο. Το πιο γνωστό παράδειγμα είναι, φυσικά, ο Κήπος της Εδέμ. Κατά καιρούς, ακόμη και ο ίδιος ο Γιαχβέ παρουσιάζεται ως κηπουρός ή αμπελουργός (Γένεσις 2:8; Ισαΐας 5:7 κ.α.). Αξίζει τον κόπο να αναρωτηθούμε εάν υπάρχει κάποιο ιδιαίτερο νόημα στην τοποθεσία όπου τελείται η πιο σημαντική σκηνή του χριστιανικού δράματος. Οσο περίεργο κι αν μοιάζει, θα φανεί χρήσιμο να στραφούμε στις ελληνικές πολυθεϊστικές παραδόσεις προκειμένου να ανακαλύψουμε την απάντηση. Ο εβραϊκός λαός βρισκόταν σε επαφή με τον ελληνικό πολιτισμό για αιώνες, από τότε που ο Μέγας Αλέξανδρος κατέκτησε την Παλαιστίνη το 332 π.0 (σ.σ η συγγραφέας χρησιμοποιεί το π.0 αντί του π.Χ). Μετά το θάνατό του η περιοχή αυτή αποτέλεσε τμήμα των ελληνιστικών βασιλείων, αν και για έναν αιώνα περίπου είχε ιδρυθεί ένα εβραϊκό αυτόνομο κράτος υπό την εξουσία των Μακκαβαίων. Το 63 π.0. κατέφθασαν οι λεγεώνες του Πομπήιου, όμως οι Ρωμαίοι έφεραν μαζί τους πολύ περισσότερα πράγματα από τη στρατιωτική τους δύναμη. Ενα πλήθος από ελληνικά στοιχεία, που οι Ρωμαίοι είχαν υιοθετήσει με ενθουσιασμό, ακολουθούσε πάντοτε την επέκταση της αυτοκρατορίας. Καθώς ο ελληνικός πολιτισμός είχε διαδοθεί σε μια τεράστια γεωγραφική έκταση, σίγουρα δεν είναι σύμπτωση ότι η Καινή Διαθήκη γράφτηκε στα ελληνικά. Συνεπώς, δεν είναι και τόσο περίεργη η επιλογή να ψάξουμε στη δική μας παράδοση για να βρούμε το συμβολικό νόημα που πιθανόν να είχε η ταφή του Ιησού μέσα στον κήπο. Ενας αισθησιακός τόπος αναγέννησης Ας ξεκινήσουμε την εξερεύνησή μας με το ερώτημα αν υπήρξε κάποιος Ελληνας θεός η ταφή του οποίου συνδεόταν με κήπους. Αν υπήρξε, τότε μήπως κι εκείνος πέθανε και επέστρεψε στη ζωή; Οσες και όσοι είναι εξοικειωμένοι με την αρχαία μυθολογία και θρησκεία θα βρουν εύκολα την απάντηση: ο Αδωνις, ο ωραίος νεαρός εραστής της Αφροδίτης, ζούσε εν μέρει πάνω στη γη και εν μέρει στον Κάτω Κόσμο. Στα Αδώνια οι γυναίκες θρηνούσαν για το θάνατό του αλλά επίσης γιόρταζαν την επερχόμενη...
H λατρεία του Αδώνιδος στη σύγχρονη ελληνική παράδοση
Σε προηγούμενο άρθρο μας ισχυριστήκαμε, με ακαδημαϊκά ερευνητικά κριτήρια την στενή σχέση των θρησκευτικών δρωμένων του χριστιανικού Πάσχα με τα προγονικά τελετουργικά της λατρείας του Θεού Αδώνιδος. Η συμπερασματική μας διατύπωση κατέληγε με την κατάδηλη διαπίστωση της οικειοποιήσεως των ταφικών αυτών δρωμένων από την Ανατολική Ορθόδοξη Εκκλησία παρ’ όλη την από αιώνων απόπειρα εκδιώξεως τους. Η λαϊκή ψυχή, άλλωστε, αντιστάθηκε σθεναρά στην αποπομπή των πανάρχαιων αυτών τελετουργιών γεγονός που τελικά εξανάγκασε την Χριστιανική εκκλησία να τα ενστερνιστεί και εν μέρει μόνο να τα αφομοιώσει. Και ομιλούμε για εν μέρει αφομοίωση διότι οι αρχαίες καταβολές τους είναι σε μεγάλο βαθμό ευδιάκριτες για το λόγο του ότι οι δύο αυτές κοσμοθεάσεις είναι ποιοτικά τόσο αντιθετικές που είναι αδύνατον να συμμειχθούν πλήρως. Σε αυτό το άρθρο θα καταδυθούμε ακόμα πιο βαθιά παρουσιάζοντας τις επιβιώσεις των παραδόσεων αυτών στη σύγχρονη ελληνική πραγματικότητα. Του Ιωάννη Μπουσίου, πολιτισμολόγου Στο παρόν άρθρο, θα προχωρήσουμε ένα βήμα παραπέρα στην ενδελεχή και πολυετή έρευνά μας για τα ταφικά δρώμενα του Αδώνιδος και θα αναδείξουμε, όπως και ο ίδιος ο τίτλος του άρθρου μας προϊδεάζει, την πολύ σημαντική επιρροή τους στην ελληνική λαϊκή παράδοση μέσα από άγνωστα αλλά και περισσότερο γνωστά έθιμα, όπως αυτά καταγράφονται από την επιστήμη της λαογραφίας. Για την ευχερέστερη κατανόηση του όλου θέματος, θεωρούμε ότι είναι σημαντικό να περιγράψουμε αρχικώς, εν συντομία, την εορτή των Αδωνίων, όπως αυτή μας έχει διασωθεί από πλήθος αρχαίων πηγών. Κι αυτό για να μπορέσει κατόπιν ο αναγνώστης να αντιπαραβάλει και να συγκρίνει με ευχερή τρόπο τα τότε τελετουργικά πεπραγμένα με τα σύγχρονα επιβιώματα στον τελετουργικό ορίζοντα των λαϊκών- παραδοσιακών εθίμων. Η λατρεία του Αδώνιδος Τα Αδώνια ήταν μία επιτάφια ιδιωτική-οικιακή εορτή που τελούνταν κάθε χρόνο σε όλες σχεδόν τις ελληνικές πόλεις προς τιμήν του Αδωνη και της Αφροδίτης. Η διάρκεια της εορτής ήταν συνήθως διήμερη, αλλά σε κάποιες πόλεις τα Αδώνια μπορούσαν να διαρκέσουν ακόμη και για μία εβδομάδα. Τα τελετουργικά αυτά λάμβαναν χώρα κυρίως κατά την εποχή της ανοίξεως και όπως ο Ν. Πολίτης επισημαίνει, αυτά «…ετελούντο δ’ εν Αθήναις και εν άλλαις πόλεσι της Ελλάδος περί τα τέλη Μαρτίου…»(Πολίτης,1966,σελ.204). Η τελετή χωρίζονταν σε δύο κύρια μέρη. Η πρώτη μέρα ήταν πένθιμη και ονομάζονταν «αφανισμός»: οι γυναίκες κατά το μέρος αυτό της εορτής ακολουθούσαν όλα τα καθιερωμένα τελετουργικά της κηδεύσεως που ονομάζονταν και ως «πρόθεσις» του νεκρού. Κατά την ταφική διαδικασία της προθέσεως, οι μαυροφορεμένες γυναίκες τοποθετούσαν σε νεκρική κλίνη ένα ξύλινο ομοίωμα (ξόανο) του Αδώνιδος και επιτελούσαν, σαν να είχαν ένα νεκρό σώμα, τα ταφικά τελετουργικά. ΄Επλεναν με θαλασσινό νερό το ξόανο, μύρωναν το σώμα του Θεού, το έντυναν με το χαρακτηριστικό ύφασμα των νεκρών, το σάβανο, τυλίγοντάς το με κόκκινη κορδέλα, και νεκροστόλιζαν με αρωματικά άνθη...
Ο Παύλος και ο ιστορικός Ιησούς
Επειδή και Ιουδαίοι σημείον αιτούσι και Έλληνες σοφίαν ζητούσιν, ημείς δε κηρύσομεν Χριστον εσταυρομένον , Ιουδαίοις μεν σκάνδαλον Ελλησι δε μωρίαν Α’ προς Κορινθίους Επιστολή Παύλου. Κεφ Α΄ Στίχοι 22-23 Η απόδειξη ότι ο Ιησούς από την Ναζαρέτ είναι μυθική και όχι ιστορική προσωπικότητα βρίσκεται στα γραπτά του αποστόλου Παύλου. Ποιος ήταν τελικά ο Παύλος; Πως είχε αντιληφθεί τον «Ιησού Χριστό»; Τι εννοούσε με τα λόγια του στην προς Κορινθίους; Ο σκοπός μου στο παρόν πόνημα είναι να καταδείξω ότι το παραπάνω εδάφιο αντιπροσωπεύει την εικόνα του Παύλου για τον Ιησού Χριστό. Θα αποδείξω παρακάτω ότι ο Παύλος, ούτε κατά διάνοια, γνώρισε άνθρωπο με όνομα Ιησούς Χριστός. Αυτό συμπεραίνεται από μια προσεκτική ανάγνωση της προς Γαλάτας επιστολής του. Πριν ασχοληθούμε όμως μ’ αυτό χρειαζόμαστε να έχουμε μια σύνοψη της ζωής του Παύλου και των επιστολών του. Του Gary Courtney (μετάφραση στα ελληνικά, Νίκος Χατζηευστρατίου) Γνωρίζουμε ότι ο Παύλος αναγνωρίσθηκε ως απόστολος, όπως αυτό επιβεβαιώνεται από μετέπειτα συγγραφείς όπως ο Κλήμης. Ένας απόστολός είναι (υποθετικά) ένας αγγελιοφόρος σταλμένος από τον Θεό. Δεν πρέπει να συγχέεται με τον μαθητή- που σημαίνει σπουδαστής- και υπονοεί μια προσωπική σχέση με τον δάσκαλο. Ο Παύλος είναι ο συγγραφέας των πρωιμότερων κειμένων που επιβίωσαν στον Χριστιανισμό και είναι ο μόνος απόστολος από τον οποίο έχουμε κείμενα όλων των βαθμών γνησιότητας. Είναι γενικώς αποδεκτό ότι ο Παύλος είναι ο κύριος συγγραφέας των Προς Ρωμαίους, 1η και 2η προς Κορινθίους,1η προς Θεσσαλονικείς, Γαλάτες, Φιλιππησίους, Κολασσαείς, Φιλήμονα, και ότι δεν συνέγραψε τις άλλες επιστολές που αποδίδονται σ’ αυτόν-Εφεσίους, 2η Θεσσαλονικείς, 1η και 2η Τιμόθεο, Τίτο και Εβραίους- παρότι και αυτές οι επιστολές περιέχουν πολλές από τις ιδέες του με ποικίλες τροποποιήσεις και προσθήκες. Η σιγή του Παύλου και οι ισχυρισμοί των ιστορικιστών Αυτό που κάνει σημαντικές της Παύλειες επιστολές είναι ότι γράφτηκαν μεταξύ του 40 και 60 μ.α.χ.χ, αρκετό χρόνο πριν τις συναντήσεις του Παύλου με αποστόλους στα Ιεροσόλυμα (όπως θα δούμε παρακάτω) και πολύ πριν γραφούν τα κανονικά ευαγγέλια. Είναι εκπληκτικό ότι τα κείμενα αυτά φανερώνουν ότι ο Παύλος δεν είχε ούτε γνώριζε ούτε νοιάζονταν για την προ-σταύρωσης ζωή του Χριστού. Στην πραγματικότητα, δεν χρησιμοποιεί καν την λέξη «σταύρωση»- στην ιστορική ή κυριολεκτική έννοια της λέξης- αλλά χρησιμοποιεί μάλλον επιθετικούς τύπους όπως «εσταυρωμένος Χριστός» ή «ο Χριστός ο οποίος σταυρώθηκε» (κατά την διακήρυξή του «ημείς δε κηρύσομεν Χριστον εσταυρομένον»). Ποτέ δεν χρησιμοποιεί την λέξη «μαθητής» για παράδειγμα. Δεν αναφέρει τον τοκετό της παρθένου, τον Ιωσήφ ή την Μαρία. Φαίνεται να έχει άγνοια για το πότε ή ακόμη το που ο Ιησούς θα μπορούσε να είχε ζήσει ή να είχε πεθάνει. Δεν λέει τίποτε για την Ναζαρέτ ή την Βηθλεέμ. Δεν αναφέρει κανένα από τα υποτιθέμενα θαύματα του Ιησού ούτε αναφέρεται σε μια έστω...
Η συνωμοσία της σιωπής για την ιστορικότητα του Ιησού
Φανταστείτε πως είστε ένας φοιτητής του Ιστορικού που πρέπει να κάνει μια εργασία για τη ζωή του Γεωργίου Ουάσινγκτον, του πρώτου προέδρου των ΗΠΑ και ενός από τους πιο σημαντικούς πατέρες του αμερικανικού έθνους. Εκ πρώτης όψεως η εργασία φαίνεται πολύ εύκολη. Υπάρχουν ένα κάρο εγκυκλοπαίδειες και βιβλία με βιογραφικά στοιχεία για τον Ουάσινγκτον γραμμένα από σοβαρούς ακαδημαϊκούς. Οποιοσδήποτε από αυτούς θα αρκούσε για να γραφεί μια αρκετά λεπτομερής εργασία. Επειδή όμως είστε πολύ επιμελείς, αυτό δε σας αρκεί. Για να αποκτήσετε ιδιαίτερα λεπτομερή εικόνα θέλετε να αγνοήσετε τις σύγχρονες πηγές, που γράφτηκαν αιώνες μετά τα γεγονότα, και να χρησιμοποιήσετε απ’ευθείας τις πρωτογενείς πηγές. Θέλετε να βασίσετε την εργασία σας σε στοιχεία από πρώτο χέρι: γράμματα που έγραψε ο ίδιος ο Ουάσινγκτον, βιογραφίες που έγραψαν άνθρωποι που τον γνώριζαν προσωπικά και ιστορίες για τα λόγια και τα έργα του που γράφτηκαν όσο ακόμα ζούσε. Του Adam Lee / μετάφραση στα ελληνικά από τον Evan T. του onthewaytoithaca.wordpress.com Χτενίζοντας τα αρχεία όμως, ανακαλύπτετε κάτι παράδοξο· δεν μπορείτε να εντοπίσετε καθόλου πρωτογενείς πηγές. Αν και ο Ουάσινγκτον υποτίθεται πως έκανε πολλά θαυμαστά πράματα -διοίκησε τον Ηπειρωτικό Στρατό, απελευθέρωσε τις αμερικανικές αποικίες από τη Βρετανία, προήδρευσε της εθνοσυνέλευσης που έγραψε το Σύνταγμα των ΗΠΑ, έγινε ο πρώτος Πρόεδρος των ΗΠΑ- αλλά για κάποιο λόγο δεν υπάρχουν καθόλου αρχεία γραμμένα από άτομα που έζησαν τα γεγονότα ή απλά από άτομα που ζούσανε εκείνη την περίοδο. Οι ιστορικοί που ζούσαν την περίοδο του Ουάσινγκτον καθώς και αυτοί που έζησαν αμέσως μετά δεν τον αναφέρουν καθόλου. Οι πρώτες αναφορές δεν εμφανίζονται παρά σε αναξιόπιστα και κατακερματισμένα αρχεία που γράφτηκαν δεκαετίες μετά το θάνατό του. Με τον καιρό οι αναφορές γίνονται περισσότερες μέχρι που έναν αιώνα αργότερα ένα σωρό ιστορικοί που δεν τον γνώρισαν, ούτε τον είδαν ποτέ όλοι μαρτυρούν την ύπαρξή του και τα έργα του. Αυτά τα γραπτά είναι που έφτασαν μέχρι τις μέρες μας και δημιούργησαν την αφθονία στοιχείων που έχουμε σήμερα· όχι οι πρωτογενείς πηγές. Δε θα αρχίζατε να υποπτεύεστε πως κάτι πολύ παράξενο συμβαίνει; Σύμφωνα με τα ευαγγέλια της Καινής Διαθήκης, η φήμη του Ιησού έφτασε στα πέρατα της οικουμένης όσο ζούσε. Ήταν γνωστός στο Ισραήλ αλλά και εκτός αυτού (Μτ 4,25), ήταν γνωστός όχι μόνο ως διδάσκαλος και σοφός, αλλά και ως προφήτης και θαυματοποιός (Μτ 14,5. Λκ 5,15. Ιω 6,2). Μεγάλα πλήθη τον ακολουθούσαν όπου πήγαινε (Λκ 12,1), μετέστρεψε αρκετούς Εβραίους ώστε να οργίσει τους Φαρισαίους (Ιω 12,11), τράβηξε την προσοχή πολλών Εβραίων και Ρωμαίων ηγετών (Μτ 14,1. Λκ 19,47). Και όταν σταυρώθηκε έγιναν πολλά σημεία σε μεγάλη κλίμακα: ένας μεγάλος σεισμός (Μτ 27,51) παγκόσμια τρίωρη συσκότιση (Λκ 23,44) και τα σώματα των αγίων αναστήθηκαν από τους τάφους τους...
Το μυστήριο της παρθενογένεσης: Oι παρθένες μητέρες της αρχαιότητας
Μπορεί τούτα τα Χριστούγεννα πολλοί συνάνθρωποί μας να τα περάσουν μέσα στην παγωνιά της κρίσης, όμως το Θείον Βρέφος ετοιμάζεται και πάλι να κάνει δυναμικά την εμφάνισή του! Τουλάχιστον στη σφαίρα της φαντασίας, μια που οι θρησκείες δεν φημίζονται για την ακριβή καταγραφή ιστορικών γεγονότων. Διόλου παράξενο, άλλωστε. Η ιστορία μας προσγειώνει στην πεζή πραγματικότητα, ενώ οι θρησκευτικές παραδόσεις πολλές φορές μας ταξιδεύουν στα γοητευτικά πεδία των μύθων και των αρχετύπων. της Χαρίτας Μήνη, φιλολόγου-συγγραφέως Ένα τέτοιο αρχετυπικό στοιχείο που εμφανίζεται σε ποικίλες παραδόσεις ανά τον κόσμο είναι η παρθενογένεση – η υπερφυσική γέννηση ενός ιερού παιδιού χωρίς τη φυσιολογική διαδικασία γονιμοποίησης. Στο Χριστιανισμό το στοιχείο αυτό κατέχει κεντρική θέση, αφού η πανταχού παρούσα μορφή της Θεοτόκου λατρεύεται ως Αειπάρθενος. «Χαῖρε, ἡ παρθενίαν καὶ λοχείαν ζευγνῦσα», ψέλνει ο Ακάθιστος Ύμνος και συνεχίζει λέγοντας τα εξής: Ρήτορας πολυφθόγγους, ὡς ἰχθύας ἀφώνους, ὁρῶμεν ἐπὶ σοὶ Θεοτόκε· ἀποροῦσι γὰρ λέγειν, τὸ πῶς καὶ Παρθένος μένεις, καὶ τεκεῖν ἴσχυσας… Δεν είναι βέβαια περίεργο που οι άνθρωποι απορούσαν μ’ ένα τέτοιο παράδοξο φαινόμενο. Ακόμη κι αν δεχτεί κανείς το «θαύμα» μιας υπερφυσικής σύλληψης, θα αναρωτηθεί πώς γίνεται ένα μωρό να εξέλθει απ’ τον κόλπο της μητέρας του χωρίς να διαρραγεί ο παρθενικός υμένας – μήπως το Θείον Βρέφος γεννήθηκε με καισαρική; Τι λέει η επιστήμη; Δυστυχώς, οι σύγχρονες επιστημονικές γνώσεις δεν μας βοηθούν να λύσουμε το μυστήριο. Γνωρίζουμε, για παράδειγμα, ότι για να γεννηθεί ένα αγόρι θα πρέπει να έχει τα χρωμοσώματα ΧΥ, από τα οποία το Χ προέρχεται από την μητέρα και το Υ από τον πατέρα. Χωρίς το Υ δεν θα ήταν αγόρι αλλά κορίτσι! Πάντως, η Κυϊντίλλα ή Πρισκίλλα, η ιδρύτρια μιας «αιρετικής» χριστιανικής ομάδας του 4ου αι., κατάφερε να οραματιστεί τον Ιησού με μορφή γυναίκας, η οποία μάλιστα ήταν ντυμένη με λαμπρό φόρεμα. Αυτό μαρτυρεί ο γνωστός αιρεσιολόγος Επιφάνιος στο έργο του Πανάριον (49.1). H φυσική παρθενογένεση στα θηλαστικά είναι άγνωστη, όμως οι επιστήμονες, μετά από διάφορα πειράματα, κατάφεραν να φέρουν στο κόσμο παρθενογέννητα ποντίκια, μαϊμούδες και άλλα συμπαθή ζωάκια – μόνο θηλυκά, όμως, αφού τους λείπει το χρωμόσωμα Υ. Παρόμοια πειράματα έχουν γίνει και με ανθρώπινα βλαστοκύτταρα και μάλιστα έχουν στεφθεί από επιτυχία. Σύμφωνα με την επιστήμη της γενετικής, λοιπόν, ο Ιησούς θα έπρεπε να είχε γεννηθεί σε εργαστήριο και όχι σε φάτνη! Από την άλλη πλευρά, η παρθενογένεση δεν είναι άγνωστη στη φύση. Τη βρίσκουμε σε ποικίλα ζωικά είδη όπως οι ψύλλοι του νερού ή κλαδόκερα, οι σκορπιοί, τα σαλιγκάρια και οι καρχαρίες. Τη συναντάμε ακόμη και σε κάποια ερπετά: σε ορισμένες σαύρες και φίδια, καθώς και στους μεγαλόσωμους δράκους του Κομόντο. Πάντως, οι Οφίτες, μια ομάδα γνωστικών χριστιανών του 2ου-4ου αι., ταύτιζε το Χριστό με τον...
Υπήρχε η Ναζαρέτ στα χρόνια του Ιησού;
Ο «Ιησούς από τη Ναζαρέτ» αποτελεί τη γνωστότερη ίσως κινηματογραφική παραγωγή που σχετίζεται με τη ζωή της κεντρικής φιγούρας του Χριστιανισμού, όπως αυτή περιγράφεται στα ευαγγέλια. Πως θα αντιδρούσατε όμως αν μαθαίνατε ότι η πόλη της Ναζαρέτ δεν αναφέρεται σε κανένα από τα κείμενα της εποχής και πως η ύπαρξή της στα χρόνια όπου τοποθετείται η δράση του Ιησού αποτέλεσε εφεύρεση των πρώτων χριστιανών για να αποκτήσουν νόημα οι ευαγγελικές αφηγήσεις; Ας εξετάσουμε την υπόθεση αυτή αναλυτικότερα… Του Μηνά Παπαγεωργίου, δημοσιογράφου-συγγραφέα Ένα από τα σημαντικότερα ζητήματα που έχουν προκύψει από την έρευνα των Μυθικιστών για τον ιστορικό Ιησού σχετίζεται άμεσα με την γενέτειρά του, τη Ναζαρέτ, που αποτελεί στις μέρες μας έναν από τους γνωστότερους προορισμούς χριστιανών προσκυνητών στο Ισραήλ. Κι αυτό γιατί, όπως υποστηρίζουν, δεν υπάρχουν ισχυρά επιχειρήματα που να πιστοποιούν ότι μια τέτοια πόλη όντως υπήρξε στα χρόνια που υποτίθεται ότι έζησε και μεγάλωσε ο Ιησούς. Στηριζόμενος στα ευρήματα που έχουν έρθει μέχρι στιγμής στο φως, στις επίσημες εκθέσεις των Καθολικών –κυρίως- αρχαιολόγων, αλλά και στα έργα των ιστορικών της περιοχής, ο ερευνητής Rene Salm αφιέρωσε ένα ολόκληρο βιβλίο με τίτλο «The Myth of Nazareth: The Invented Town of Jesus» (2008) στην προσπάθειά του να αποδείξει ότι ο τόπος που σήμερα αποκαλείται Ναζαρέτ κατοικήθηκε μόλις μετά το 70 μ.α.χ.χ, αμέσως δηλαδή μετά το τέλος του πρώτου Ιουδαϊκού Πολέμου. Ψάξε ψάξε… Όμως ας πάρουμε τα πράγματα από την αρχή. Αναζητώντας κανείς την ιστορική Ναζαρέτ σε προευαγγελικές πηγές, η αλήθεια είναι ότι δεν θα εντοπίσει καμία απολύτως αναφορά για αυτήν. Ούτε η Παλαιά Διαθήκη, ούτε το εβραϊκό Ταλμούδ, ούτε ο Παύλος, ούτε κάποιος αρχαίος γεωγράφος δεν κάνει αναφορά σε κάποια Ναζαρέτ στη Γαλιλαία. Ακόμα και ο μεγάλος Ιουδαίος ιστορικός, Φλάβιος Ιώσηπος (37-100 μ.α.χ.χ), δεν γνωρίζει απολύτως τίποτα για τη Ναζαρέτ, αν και στο έργο του απαριθμεί και παρουσιάζει 45 περίπου πόλεις και χωριά της ευρύτερης περιοχής. Παρ’ όλα αυτά, φροντίζει να αναφερθεί στην πόλη Γιάφα, που βρίσκεται ένα περίπου μίλι νοτιοδυτικά της σημερινής πόλης της Ναζαρέτ. Μάλιστα ο ίδιος φαίνεται πως έζησε εκεί για ένα διάστημα. Όμως η γεωγραφική θέση της Γιάφα δεν υπήρξε σταθερή. Kατά την εποχή του Μπρούντζου (Χαλκού) και του Σιδήρου φαίνεται να περιελάμβανε και την περιοχή που βρίσκεται η σημερινή Ναζαρέτ. Τα ίδια ισχύουν και για αρκετές από τις μεγάλες πόλεις της Ιουδαίας που αναφέρονται στην Π. Διαθήκη. Σύμφωνα με τα διαθέσιμα αρχαιολογικά στοιχεία (αρκετά από τα οποία ήρθαν στο φως κατά τη διάρκεια ερευνών Καθολικών αρχαιολόγων τη δεκαετία του 1920), η περιοχή της σημερινής Ναζαρέτ (με την ονομασία Γιάφα) κατοικείτο από το 2.000 π.α.χ.χ έως το 730 π.α.χ.χ. Τότε ήταν που οι Ασσύριοι εισέβαλλαν στο Ισραήλ και κατέστρεψαν αρκετές πόλεις. Ετσι από τα τέλη του 8ου προχριστιανικού αιώνα, η περιοχή εγκαταλείπεται και...
