Απάντηση των Ελλήνων Μυθικιστών στον Δ. Κούτουλα
Από τον Νοέμβριο του 2013 το team των Ελλήνων Μυθικιστών έχει καταφέρει μέσω της πολυποίκιλης δράσης του να διαδώσει με επιχειρήματα και στοιχεία την επιστημονική θέση για έναν μη ιστορικό Ιησού ή ακόμα και για έναν μυθοποιημένο Ιησού στα χρόνια που τα συνοπτικά ευαγγέλια τοποθετούν τη δράση της πρωταγωνιστικής φιγούρας του χριστιανισμού. Η δράση αυτή έχει αποκρυσταλλωθεί σε ειδική αρθρογραφία, σε βιβλία, σε αφιερώματα σε ορισμένα από τα μεγαλύτερα έντυπα και ενημερωτικά sites της χώρας μας, στη μετάφραση και υποτιτλισμό ντοκιμαντέρ ή εξειδικευμένων βίντεο που έχουν προβληθεί σε κινηματογραφικές αίθουσες ή έχουν ανέβει στην πλατφόρμα του youtube. Φυσικά όλη αυτή η προαναφερθείσα δραστηριότητα προβάλλεται μέσα από το Mythikismos.gr αλλά και τη σελίδα Έλληνες Μυθικιστές στο facebook. Δεν είναι λίγες οι φορές που στο πλαίσιο των ενασχολήσεών μας με τον Μυθικισμό έχουμε έρθει αντιμέτωποι με κριτικές χριστιανών απολογητών, που χρησιμοποιώντας συνήθως ρητορική περασμένων δεκαετιών επιχειρούν όχι να αποδομήσουν (κάτι τέτοιο χρειάζεται γνώσεις και ενασχόληση), αλλά να μειώσουν την επιστημονική αξιοπιστία της θεωρίας του μυθικισμού. Υπενθυμίζουμε ότι στην επιστήμη δεν υπάρχουν δόγματα, αλλά θεωρίες πάνω στο τραπέζι, η επικρατούσα, μάλιστα, εκ των οποίων δύναται να αλλάζει από εποχή σε εποχή, ανάλογα με τα επιστημονικά δεδομένα και συμπεράσματα που προκύπτουν σε κάθε χρονική περίοδο. Η τελευταία περίπτωση με την οποία ήρθαμε αντιμέτωποι πριν μερικές ημέρες αφορά στον κ. Διαμαντή Κούτουλα, ο οποίος ανάρτησε στο youtube κανάλι του ένα βίντεο με τίτλο “Οι φαιδρότητες του Μυθικισμού που αρνείται την ιστορική ύπαρξη του Ιησού”. Μάλιστα ο ίδιος έχει φροντίσει να απενεργοποιήσει τα σχόλια στα βίντεό του, προφανώς μη ενδιαφερόμενος να αναπτύξει υγιή διάλογο με τους επισκέπτες του καναλιού του. Κατ’ αρχάς πριν απαντήσουμε θα πρέπει να ενημερώσουμε τους αναγνώστες μας για ένα βασικό γνώρισμα του κ. Κούτουλα, ώστε να αντιληφθούν από την πρώτη στιγμή με τι έχουμε να κάνουμε: Στο βίντεό του, λοιπόν, ο κ. Κούτουλας (εφεξής καλούμενος και ως Καθολικός youtuber), ξεκινάει τον μονόλογό του με έναν σωρό ανακρίβειες. Για παράδειγμα αναφέρει πως ο Μυθικισμός έχει γίνει της μόδας τα τελευταία χρόνια στις ΗΠΑ. Ένα γεγονός απόλυτα αναληθές (το οποίο παρακάτω φροντίζει βέβαια να διορθώσει αργότερα παραδεχόμενος ότι “είναι παλιά ιστορία που δεν θα μας την πει τώρα ο Carrier”!), μιας και πρόκειται για μία θέση που υφίσταται από τα τέλη του 18ου αιώνα στην Ευρωπαϊκή ήπειρο, έχοντας αναδείξει στο διάβα του χρόνου αρκετές σχολές επιστημόνων και στοχαστών, όπως για παράδειγμα η Γαλλική, η Γερμανική, η Ολλανδική και η Σοβιετική (πέραν της Αμερικανικής), έχοντας στις μέρες μας σημαντικούς εκπροσώπους σε χώρες όπως η Δανία, η Αυστραλία, o Καναδάς και η Μ. Βρετανία. Όμως ούτε και για τα ελληνικά δεδομένα αποτελεί “μόδα”, αφού έχουν ήδη αναδειχθεί οι ενασχολήσεις Ελλήνων στοχαστών με το θέμα (βλ....
Η ταυτότητα του Εκάεργου και ο πρώτος νεοέλληνας Μυθικιστής
Σημαντικές αποκαλύψεις επιφύλασσε η ομιλία του δημοσιογράφου και διευθυντή της Σειράς Βιβλίων Lux Orbis, Μηνά Παπαγεωργίου, στο πλαίσιο της ημερίδας “Νεοελληνικός Διαφωτισμός και Αντικληρικαλισμός” (10/2/2024) στο Πνευματικό Κέντρο του Δήμου Αθηναίων, που διοργανώθηκε με πρωτοβουλία της Κίνησης Ελλήνων Πολιτών για την Εκκοσμίκευση του Κράτους (ΚΕΠΕΚ). Λίγες εβδομάδες νωρίτερα, άλλωστε, είχαμε φροντίσει να ενημερώσουμε σχετικά τους επισκέπτες της σελίδας μας. Η εικοσάλεπτη ομιλία του με τίτλο “Η ενασχόληση με την αμφισβήτηση της ιστορικότητας του Ιησού στους Έλληνες Διαφωτιστές του 18ου και 19ου αιώνα”, έχει πλέον αναρτηθεί στο youtube και μπορείτε να την παρακολουθήσετε πατώντας εδώ. Στη διάλεξή του ο Μ. Παπαγεωργίου έκανε λόγο για περιστατικά που έχει φροντίσει να γνωστοποιήσει κατά τα προηγούμενα χρόνια μέσω των μελετών του και της αρθρογραφίας του στο Mythikismos.gr. Ενδεικτικά αναφερόμαστε στις ανταλλαγές επιστολών του ανθρώπου με το ψευδώνυμο Εκάεργος και του πατέρα της ελληνικής Λαογραφίας, Νικόλαου Πολίτη, στα 1897-8 στην εφήμεριδα Εστία ή στην απόπειρα μετάφρασης των “Ερειπίων” του Βολνέ από τον Στέφανο Κουμανούδη και τον μαθητή του Θεόφιλου Καΐρη, Αθανάσιο Κυζικηνό, στα μέσα του 19ου αιώνα. Aυτά που δεν ήταν γνωστά έως τώρα και παρουσίασε στη διάλεξή του ο δημοσιογράφος και ιστορικός ερευνητής, ήταν η αποκάλυψη της ταυτότητας του Εκάεργου. 10 χρόνια μετά την κυκλοφορία της δημοσιογραφικής έρευνας “Το πρόβλημα της ιστορικότητας του Ιησού” και την ανάδειξη της υπόθεσης των επιστολών του με τον Νικόλαο Πολίτη, αποκαλύφθηκε πώς ο Εκάεργος δεν ήταν άλλος από τον δημοσιογράφο και εκ των κυριότερων εισηγητών των σοσιαλιστικών ιδεών στην Ελλάδα, Πλάτωνα Δρακούλη. Το γεγονός αυτό ξεκλειδώνει και αποκωδικοποιεί αρκετές από τις ιδιαίτερες ανησυχίες του “Εκάεργου” μέσα από την αρθρογραφία του στην Εστία κατά τα τέλη του 19ου αιώνα. Το δεύτερο και κατά πολύ σημαντικότερο ζήτημα που αναδείχτηκε μέσω της ομιλίας του Παπαγεωργίου, υπήρξε η ανάδειξη της μορφής του Έλληνα Διαφωτιστή, Χριστόδουλου Παμπλέκη, ως ενδεχομένως του πρώτου νεοέλληνα Μυθικιστή και μάλιστα κατά τα χρόνια όπου εμφανίζεται στην ευρωπαϊκή ήπειρο η αμφισβήτηση της ιστορικότητας του Ιησού, μέσω των συγγραφικών έργων των Γάλλων Volney και Dupuis. Να σημειωθεί ότι ο Παμπλέκης θεωρείται για τις σπουδές του Νεοελληνικού Διαφωτισμού ο μοναδικός λόγιος που τόλμησε να ξεπεράσει το φράγμα του Αντικληρικαλισμού, εισερχόμενος στα χωράφια της αμφισβήτησης του χριστιανικού δόγματος. Η ανάγνωση αποσπασμάτων από τις κατηγορίες εναντίον του Παμπλέκη, αλλά και του κειμένου του αφορισμού του εκ μέρους του εκκλησιαστικού κατεστημένου της εποχής, σε συνδυασμό με την ανάδειξη συγκεκριμένου χωρίου από το έργο του Ακαρνάνα λογίου, “Περί Θεοκρατίας” (1793), δεν αφήνουν ιδιαίτερα περιθώρια παρερμηνειών: Όχι μόνο μιλάμε για σαφή αμφισβήτηση της ιστορικής ύπαρξης του Ιησού και της αξιοπιστίας των εξιστορήσεων της Κ. Διαθήκης, αλλά για μία αμφισβήτηση που παρουσιάζεται με τρόπο πολύ διαφορετικό σε σχέση με τους δύο προαναφερθέντες Γάλλους που πρωτοεισήγαγαν τον...
Νέα στοιχεία για την ιστορία των Μυθικιστικών ιδεών και την Ελλάδα
Ως γνωστόν ο Μυθικισμός και η αμφισβήτηση του ιστορικού Ιησού αποτελούν ένα ρεύμα ιδεών που ξεπήδησε από τα σπλάχνα του ευρωπαϊκού Διαφωτισμού κατά τα τέλη του 18ου αιώνα. Στο mythikismos.gr έχουμε κατά το παρελθόν φιλοξενήσει αρθρογραφία αναφορικά με τις διαδρομές των μυθικιστικών ιδεών στην Ελλάδα ή τέλος πάντων τις ενασχολήσεις Ελλήνων λογίων με το συγκεκριμένο πεδίο, με αποτελέσματα που ξεκινούν να εμφανίζονται από τα μισά του 19ου αιώνα και εξής. Στις 10 Φεβρουαρίου του 2024, η αίθουσα “Αντώνης Τρίτσης” του Πνευματικού Κέντρου του Δήμου Αθηναίων, πρόκειται να φιλοξενήσει μία άκρως ενδιαφέρουσα ημερίδα με τίτλο “Νεοελληνικός Διαφωτισμός και Αντικληρικαλισμός” (δείτε το πρόγραμμα και τους ομιλητές πατώντας εδώ). Η εκδήλωση πραγματοποιείται με πρωτοβουλία της ΚΕΠΕΚ (Κίνηση Ελλήνων Πολιτών για την Εκκοσμίκευση του Κράτους). Ανάμεσα στις θεματικές του συνεδρίου βρίσκουμε και εκείνη του δημοσιογράφου και διευθυντή της Σειράς Βιβλίων Lux Orbis, Μηνά Παπαγεωργίου, με τίτλο “Η ενασχόληση με την αμφισβήτηση της ιστορικότητας του Ιησού στους Έλληνες Διαφωτιστές του 18ου και 19ου αιώνα“. Η αναφορά στον 18ο αιώνα προκαλεί αναμφίβολα μία ευχάριστη έκπληξη σε κάθε ενδιαφερόμενο για τη μελέτη του Μυθικισμού, προετοιμάζοντάς μας για κάποιο στοιχείο ή στοιχεία που πρόκειται να παρουσιαστούν για πρώτη φορά. Η τελευταία πρόταση της περίληψης της συγκεκριμένης εργασίας δεν αφήνει περιθώρια παρερμηνειών: “Η παρούσα εργασία αναδεικνύει ψήγματα των ιδεών αυτών που ανιχνεύονται σε σχετική αρθρογραφία λίγο πριν την έλευση του 20ου αιώνα, απόπειρες μετάφρασης γαλλικού μυθικιστικού έργου από Έλληνες στοχαστές του Καϊρικού κύκλου στα μέσα του 19ου αιώνα, ακόμη και διατύπωση σαφών θέσεων υπέρ της θεωρίας του μυθικού Ιησού από ριζοσπάστη Έλληνα Διαφωτιστή στα τέλη του 18ου αιώνα, απόψεων πολύ προωθημένων ακόμα και για τα δεδομένα των Γάλλων λογίων που την πρωτοεισήγαγαν.“ Αναμένουμε τη συγκεκριμένη ομιλία με τεράστιο...
10 χρόνια Έλληνες Μυθικιστές και αφιέρωμα στο Πρώτο Πρόγραμμα της ΕΡΤ!
Τον Νοέμβριο του 2023 οι Έλληνες Μυθικιστές και το Mythikismos.gr έκλεισαν 10 χρόνια δράσης στα ενδοδιαδικτυακά και εξωδιαδικτυακά δρώμενα της χώρας μας. Από το 2013 και εξής, η σελίδα μας και οι λογαριασμοί μας στα social media αποτελούν πόλο έλξης για χιλιάδες συμπατριώτες και συμπατριώτισσές μας που επιθυμούν να ενημερωθούν για μια πληθώρα από ζητήματα που έχουν ως επίκεντρο την προβληματική γύρω από την ιστορικότητα του Ιησού. Μπορεί η ένταση της δράσης μας να έχει μειωθεί αισθητά τα τελευταία χρόνια (εδώ μπορείτε να δείτε ένα σχετικό αφιέρωμα που είχαμε παρουσιάσει για τα 5 χρόνια του mythikismos.gr), παρόλα αυτά κάτι τέτοιο δεν σημαίνει ότι το ενδιαφέρον του ελληνικού κοινού έχει μειωθεί – στην πραγματικότητα συμβαίνει το ακριβώς αντίθετο. Άλλωστε οι… σπόροι δείχνουν να έχουν ήδη μπει. Μία βόλτα από τους λογαριασμούς social media μεγάλων ενημερωτικών σελίδων (με εκαντοντάδες χιλιάδες ακόλουθους ο καθένας) κάθε χρόνο, σε δημοσιεύσεις που αφορούν την… εορταστική αρθρογραφία σχετική με την ιστορία του χριστιανισμού, είναι αρκετή για να πείσει και τον πιο δύσπιστο για τις συνταρακτικές αλλαγές που παρατηρούνται κατά την τελευταία δεκαετία στις συνειδήσεις των Ελλήνων, αναφορικά με τις αντιλήψεις για την ιστορικότητα προσώπων και γεγονότων της Κ. Διαθήκης. Στο πλαίσιο αυτό, αποχαιρετίσαμε το 2023 με την παρουσία του μέλους μας, Μηνά Παπαγεωργίου, στην εκπομπή του Πέτρου Τατσόπουλου στο Πρώτο Πρόγραμμα του Ραδιοφώνου της ΕΡΤ. Εκεί, στις 16 Δεκεμβρίου, έλαβε χώρα μία πολύ ενδιαφέρουσα συζήτηση με αφορμή της έκδοση του βιβλίου “Το κατά Διόνυσον Ευαγγέλιον” (Εκδ. Δαιδάλεος) του Dennis MacDonald, συζητήθηκαν όμως και οι υπόλοιπες τρεις σχετικές πρωτοβουλίες του ίδιου εκδοτικού οίκου: Το “Ιησούς” (Richard Carrier), “Το πρόβλημα της ιστορικότητας του Ιησού” (Μηνάς Παπαγεωργίου) και το “Ιησούς και Μύθος” (Συλλογικό – Πρακτικά του 1ου Πανελλαδικού Συνεδρίου για τον Μυθικισμό). Ακούστε την εκπομπή πατώντας εδώ. Θερμές ευχές για ένα ευτυχισμένο “2024”. Έλληνες...
Το κατά Διόνυσον ευαγγέλιον. Κυκλοφορεί το νέο βιβλίο του Dennis MacDonald!
Το 2004 οι εκδόσεις Κάκτος κυκλοφόρησαν το βιβλίο του Αμερικανού θεολόγου, Dennis Macdonald, με τίτλο “Τα Ομηρικά Έπη και κτο κατά Μάρκον ευαγγέλιο“. Η κυκλοφορία του συγκεκριμένου έργου προκάλεσε αναμφίβολα αίσθηση. Μπορεί να μην απέκτησε τον χαρακτήρα του πανελλήνιου best seller, πλην όμως φωτογραφίες από το εσωτερικό του, στις οποίες πραγματοποιούνται συγκρίσεις στίχων του ευαγγελίου του Μάρκου και της Οδύσσειας, καθίστανται μέχρι και τις μέρες μας viral στα κοινωνικά δίκτυα. “Το κατά Διόνυσον ευαγγέλιο” κυκλοφορεί μέσω του daidaleos.gr. Από τις 6 Δεκεμβρίου 2023 ξεκινά η σταδιακή διανομή του σε όλα τα ενημερωμένα βιβλιοπωλεία της χώρας. Δεκαεννέα χρόνια μετά, οι Εκδόσεις Δαιδάλεος (που πέρσι εξέδωσαν το μυθικιστικό πόνημα του Richard Carrier, “Ιησούς: Τι πίστευαν οι πρώτοι χριστιανοί για την ιστορικότητα του Ναζωραίου“) κυκλοφορούν το δεύτερο βιβλίο του Macdonald στα ελληνικά. Ο τίτλος του νέου έργου είναι “Το κατά Διόνυσον ευαγγέλιον“. Αυτή τη φορά ο Αμερικανός μελετητής καταπιάνεται με το ευαγγέλιο του Ιωάννη, πραγματοποιώντας μία ενδελεχή συγκριτική μελέτη με τις Βάκχες του Ευριπίδη. Μέσα από 360 περίπου σελίδες, ο συγγραφέας αναδεικνύει αναρίθμητα παραδείγματα που καταδεικνύουν ότι ο συγγραφέας του εν λόγω ευαγγελίου (αρχές 2ου μεταχριστιανικού αιώνα), χρησιμοποίησε τις Βάκχες του μεγάλου Έλληνα τραγωδού με σκοπό να “εξοπλίσει” τον ήρωα του έργου του, Ιησού, με παρόμοιες και περισσότερο εξελιγμένες ικανότητες σε σχέση με τον Διόνυσο. Αναμφίβολα πρόκειται για ακόμα μία εξαιρετικά ενδιαφέρουσα έκδοση που πραγματοποιείται στην ελληνική γλώσσα. Το βιβλίο αφορά άμεσα τους ερευνητές του Μυθικισμού, τους λάτρεις της Ιστορίας, της Θρησκειολογίας, των απαρχών του χριστιανισμού, αλλά και όσους/ες προβληματίζονται από τη σύγκρουση ελληνισμού και χριστιανισμού κατά τους πρώτους μεταχριστιανικούς αιώνες. Αποκτήστε το βιβλίο “Το κατά Διόνυσον ευαγγέλιον” του Dennis MacDonald πατώντας εδώ. Να υπενθυμίσουμε πώς, ως Έλληνες Μυθικιστές, έχουμε ασχοληθεί κατά το παρελθόν με τον MacDonald και τις απόψεις του. Δείτε ενδεικτικά το άρθρο για το βιβλίο που κυκλοφόρησε το 2004, την παρουσίαση του υποτιτλισμένου βίντεο “Τα Ευαγγέλια και η Ομήρου Οδύσσεια“, καθώς επίσης και τη συνέντευξη που μας παραχώρησε ο MacDonald το 2019. Ακολουθεί το κείμενο από το οπισθόφυλλο του βιβλίου “Το κατά Διόνυσον ευαγγέλιον”, στο οποίο οι Έλληνες Μυθικιστές συμμετέχουμε με μία σύντομη κριτική μας: Κατά το απώτατο παρελθόν, ένας θεός, υιός θεού και θνητής µητέρας, παίρνει σάρκα και οστά για να ζήσει µεταξύ των θνητών. Απορρίπτεται από το γένος των ανθρώπων, συµπεριλαµβάνοντας στον στενό κύκλο συντρόφων του και γυναίκες, έχοντας όµως προηγουµένως πραγµατοποιήσει θαύµατα, µε κάποια από αυτά να σχετίζονται µε το κρασί. Πεθαίνει µε βίαιο τρόπο, παρ’ όλα αυτά σύντοµα επιστρέφει στη ζωή. Θα περίµενε κανείς ότι η φιγούρα στην οποία αποδίδονται τα προηγούµενα είναι µε απόλυτη σιγουριά ο Ιησούς των Ευαγγελίων. Παρ’ όλα αυτά αναφερόµαστε στον ∆ιόνυσο, θεό των Ελλήνων, όπως ακριβώς περιγράφεται στο έργο του Ευριπίδη, «Οι...
Οι αναστάντες θεοί των Ελλήνων και τα μυστήριά τους
Ένα άκρως ενδιαφέρον βιβλίο κυκλοφόρησαν την άνοιξη του 2023 οι εκδόσεις Εύανδρος. Πρόκειται για το έργο “Οι αναστάντες θεοί των Ελλήνων και τα μυστήριά τους”, σε επιμέλεια της Α. Ν Χαραλαμπάκου. Η συγγραφέας/επιμελήτρια πραγματοποίησε μία ογκώδη και κοπιαστική έρευνα 341 σελίδων, συγκεντρώνοντας κείμενα από τις παραδόσεις των θεών Άδωνη, Άττη, Όσιρη, Διονύσου αλλά και της Περσεφόνης, καταδεικνύοντας ότι το αρχέτυπο του θνήσκοντος και ανασταινόμενου θεού δεν αποτελεί μία χριστιανική… πρωτοτυπία. Έτσι στο βιβλίο ο αναγνώστης θα συναντήσει πρωτότυπο αρχαίο κείμενο, γλωσσολογικές αναλύσεις και συμπεράσματα, πλείστα ιστορικά και μυθολογικά στοιχεία, αλλά και λαογραφικές πληροφορίες που αφορούν σύγχρονα επιβιώματα των παραδόσεων αυτών στη σύγχρονη Ελλάδα. Δίχως αμφιβολία, ιδιαίτερη βαρύτητα έχει δοθεί στην περίπτωση του θεού Άδωνη, μιας και το εν λόγω σύγγραμμα αποτελεί έναν πραγματικό θησαυρό γνώσης. “Οι αναστάντες θεοί των Ελλήνων και τα μυστήριά τους” αποτελούν μία must βιβλιογραφική επιλογή για τους μελετητές του μυθικισμού του Ιησού, ιδιαιτέρως όσων αρέσκονται στο να ερευνούν κοινά αρχετυπικά στοιχεία μεταξύ της πρωταγωνιστικής φιγούρας του χριστιανισμού και των προγενέστερων θεοτήτων της ανατολικής Μεσογείου, συμπεριλαμβανομένων, φυσικά, και αυτών του ελλαδικού χώρου. Η τιμή του ανέρχεται στα 25 ευρώ και μπορείτε να το αποκτήσετε μέσω αντικαταβολής τηλεφωνώντας στα γραφεία των εκδ. Εύανδρος (210-3840676). Έλληνες...
