Μεταπτυχιακή εργασία Έλληνα φοιτητή: Σύγκριση των Βακχών του Ευριπίδη με τον Χριστό πάσχοντα
To 2017 ο Αμερικανός καθηγητή θεολογίας, Dennis MacDonald (δείτε εδώ τη σχετική συνέντευξη που μας παραχώρησε πριν μερικούς μήνες), κυκλοφόρησε τη μελέτη του με τίτλο “The Dionysian Gospel: The Fourth Gospel and Euripides“. Δεν ήταν η πρώτη αλλά ούτε και η τελευταία φορά που κάποιος ξένος μελετητής ανέλυε τα κοινά μοτίβα που συνδέουν τις ιστορίες των Ευαγγελίων για τον Ιησού με σκηνές από τραγωδίες του Ευριπίδη και ιδιαίτερα από το έργο του “Βάκχες”. Ήταν πολύ ευχάριστη η έκπληξη που νιώσαμε όταν υπέπεσε στην αντίληψή μας η ύπαρξη μιας μεταπτυχιακής εργασίας Έλληνα φοιτητή στο τμήμα Φιλολογίας της Φιλοσοφικής Σχολής του ΑΠΘ, που επιχειρεί την ανάδειξη μιας εκ των πτυχών του εν λόγω ζητήματος. Πιο συγκεκριμένα, το 2012, ο μεταπτυχιακός φοιτητής Αλέξανδρος Δημαράς κατέθεσε στο τμήμα του την εργασία με τίτλο “Σύγκριση των Βακχών του Ευριπίδη με τον Χριστό πάσχοντα “. Ο “Χριστός Πάσχων” αποτελεί ουσιαστικά το μοναδικό δείγμα βυζαντινής τραγωδίας, εντός του οποίου πραγματοποιείται μία συρραφή αποσπασμάτων αρχαίων ελληνικών τραγωδιών με σκοπό να αναδειχθούν τα πάθη της σταύρωσης και της ανάστασης του Ιησού, όπως αυτά περιγράφονται στα Ευαγγέλια. Με αυτόν τον τρόπο, η πρωταγωνιστική φιγούρα του χριστιανισμού ενδύεται τον μανδύα του “Πάσχοντος Διονύσου” από τις Βάκχες. Κατά την παράδοση το έργο αποδίδεται στον Γρηγόριο τον Νανζιανζηνό (4ος μεταχριστιανικός αιώνας), πλην όμως δεν είναι λίγοι αυτοί που τοποθετούν τη συγγραφή του κατά τον 13ο αιώνα, περίοδος κατά την οποίαν ξεκινά δειλά δειλά μια αναγέννηση των ελληνικών γραμμάτων εντός μιας Βυζαντινής αυτοκρατορίας που καταρρέει. Η ύπαρξη και διάδοση τέτοιου είδους εργασιών κρίνεται σημαντικότατη, μιας και ενδεχομένως να οδηγήσει κι άλλους νέους συμπατριώτες μας σε τέτοιου είδους πρωτότυπα -και “παρθένα” ως ένα βαθμό για τα ελληνικά δεδομένα- πεδία έρευνας, που σχετίζονται άμεσα με τις αναζητήσεις του ρεύματος του Μυθικισμού. Ακολουθεί η περίληψη της μεταπτυχιακής εργασίας, όπως παρατίθεται στη σχετική ιστοσελίδα του ΑΠΘ. Οι Βάκχες αποτελούν πράγματι μια sui generis τραγωδία. Ο χαρακτηρισμός οφείλεται στο γεγονός ότι είναι η μοναδική σωζόμενη τραγωδία με διονυσιακό θέμα σε συνδυασμό με τη συγκλονιστική ένταση της υπόθεσης και την απαράμιλλη τεχνική αρτιότητα. Ο Χριστός πάσχων από την πλευρά του παρουσιάζει μοναδικές ιδιότητες: είναι η μόνη – από άποψη μορφής τουλάχιστον – βυζαντινή τραγωδία και αναπαριστά τα ιερότερα γεγονότα της χριστιανικής πίστης (Σταύρωση, Ταφή, Ανάσταση). Η σύγκριση που επιχειρήθηκε με την παρούσα εργασία αφορά στην πρόσληψη της αρχαιοελληνικής τραγωδίας από τον (άγνωστο μέχρι στιγμής) βυζαντινό συγγραφέα και στη μετάπλαση που πραγματοποιήθηκε με την προσαρμογή των “εθνικών” στίχων στα χριστιανικά συμφραζόμενα. Ιδιαίτερη έμφαση δόθηκε στις συγκλίσεις μεταξύ των μορφών του Διονύσου και του Χριστού, όπως προκύπτουν από τα κειμενικά δεδομένα. Επίσης παρουσιάζονται εκτενώς οι προσπάθειες ανασύνθεσης των χασμάτων της εξόδου των Βακχών, τα οποία αποκαθίστανται κυρίως με τη βοήθεια στίχων του Χριστού πάσχοντος....
Οι παραπλανητικές τακτικές των ΜΜΕ για τον “Έλληνα Ιησού”.
Για ακόμα μία φορά γινόμαστε μάρτυρες του τρόπου με τον οποίον μία είδηση δύναται να διαστρεβλωθεί σε τέτοιο βαθμό από τα ΜΜΕ, ώστε μέσω του τίτλου της και μόνον, να μεταφέρει τελείως διαφορετική εικόνα στο αναγνωστικό κοινό. Πιο συγκεκριμένα, σε τίτλους πρόσφατων ρεπορτάζ τους, οι δημοφιλείς ενημερωτικές ιστοσελίδες της Dailymail και της ελληνικής Huffingtonpost, κάνουν λόγο για ένα συγκεκριμένο επεισόδιο της σειράς “Βible Conspiracies”, στο οποίο και υποστηρίζεται ότι ο Ιησούς ήταν… Έλληνας. Ο τίτλος που επέλεξε να δώσει η ελληνική Huffington Post στο άρθρο της. Διαβάζοντας, όμως, κανείς τα προαναφερθέντα άρθρα, διαπιστώνει ότι κάτι τέτοιο δεν αντανακλά την πραγματικότητα. Στο επεισόδιο γίνεται λόγος για τον πυθαγόρειο φιλόσοφο Απολλώνιο τον Τυανέα (1ος μεταχριστιανικός αιώνας) και τις ομοιότητες που παρουσιάζει ο βίος του με τον Ιησού των Ευαγγελίων. Το εν λόγω επεισόδιο (που ανήκει όπως προείπαμε σε σειρά ντοκιμαντέρ της Amazon με αρκετά… παράδοξες προσεγγίσεις επάνω σε διάφορα ζητήματα που σχετίζονται με τη Βίβλο), παρουσιάζει και τη δημοφιλή άποψη που θέλει τον Ιησού ένα μη ιστορικό πρόσωπο, που μυθοποιήθηκε τις δεκαετίες μετά τον υποτιθέμενο θάνατό του γύρω από την προσωπικότητα του Απολλωνίου. Μπορείτε να αναλογιστείτε το χάσμα που υπάρχει ανάμεσα στις φράσεις “Ο Ιησούς ήταν Έλληνας” και “Ο Ιησούς δεν υπήρξε ιστορικό πρόσωπο, αλλά στην πραγματικότητα ο μύθος του χτίστηκε γύρω από τον Απολλώνιο”, καθώς επίσης και τις εντυπώσεις που προκαλεί στον αναγνώστη η προκλητική αυτή διαστρέβλωση, ιδίως σε περίπτωση που ο τελευταίος δεν είναι σε θέση να την αντιληφθεί. Για την ιστορία ο Απολλώνιος γεννήθηκε σε μία σεβαστή και πλούσια ελληνική οικογένεια. Έζησε τα πρώτα χρόνια της ζωής του στα Τύανα. Σε ηλικία 14 ετών μετέβη στην Ταρσό της Κιλικίας και μετά από δύο χρόνια στις Αιγές της Κιλικίας. Σε ηλικία περίπου 20 ετών ξεκίνησε την πενταετή σιγή των Πυθαγορείων και σε ηλικία 25 ή 26 ετών έφτασε στην Αντιόχεια. Θεωρείται αινιγματική φυσιογνωμία, καθώς παραδίδεται από τον βιογράφο του, Φιλόστρατο, ότι έκανε Θαύματα και προφητείες. Γύρω στο 62 ή 63 αποφάσισε να μεταβεί στη Ρώμη παρόλο που ο Νέρων αντιπαθούσε τους φιλόσοφους. Πέθανε στο Ποτσουόλι το 98. Ως ρήτορας και φιλόσοφος που έζησε περίπου την εποχή του Ιησού Χριστού, συγκρίθηκε με τον Ιησού από τους χριστιανούς τον 4ο αιώνα και από άλλους συγγραφείς στη σύγχρονη εποχή. Στα ελληνικά αναζητήστε τo βιβλίo “Απολλώνιος ο Τυανεύς” (εκδ. Ενάλιος, 2000) της Πολωνής ακαδημαϊκού Maria Dzielska (1942-2018), που υπήρξε αυθεντία επάνω στον βίο του Πυθαγορείου φιλοσόφου από τα Τύανα. Σε συνέντευξή της στο βιβλίο του Μηνά Παπαγεωργίου, “Το πρόβλημα της ιστορικότητας του Ιησού” (εκδ. Δαιδάλεος, 2013), η Dzielska παρέθεσε τις σκέψεις της αναφορικά με τις ομοιότητες...
Έλληνες Μυθικιστές (2013-2018): 5 χρόνια δράσης εντός και εκτός διαδικτύου
Όταν τον Νοέμβριο του 2013, η ιστοσελίδα mythikismos.gr και η αντίστοιχη σελίδα στο facebook, “Έλληνες Μυθικιστές”, έκαναν για πρώτη φορά την εμφάνισή τους στο ελληνικό διαδίκτυο, μία δημόσια συζήτηση αναφορικά με την προβληματική γύρω από την ιστορικότητα του Ιησού, ακόμη και σε διαδικτυακά στέκια αθέων ή αγνωστικιστών, αντιμετωπιζόταν μάλλον με μεγάλη καχυποψία. Ο δε όρος “Μυθικισμός” αποτελούσε μία λέξη τη σημασία της οποίας ελάχιστοι γνώριζαν. Του Μηνά Παπαγεωργίου, δημοσιογράφου-συγγραφέα Πέντε χρόνια αργότερα, η άτυπη αυτή ομάδα των Ελλήνων Μυθικιστών (την οποία αποτελούν ακαδημαϊκοί, φιλόλογοι, πολιτισμολόγοι δημοσιογράφοι και πολλοί ανεξάρτητοι ερευνητές) δείχνει -μέσω της αρθρογραφίας της και των δράσεών της- να έχει αντιστρέψει πλήρως την εικόνα αυτή, ακόμη και σε περιπτώσεις μετριοπαθών χριστιανών συμπολιτών μας που συμμετέχουν σε σχετικές συζητήσεις εντός και εκτός διαδικτύου. Κλειδί για την προαναφερθείσα διάδοση και σε έναν βαθμό αποδοχή των μυθικιστικών θέσεων από ένα διόλου ευκαταφρόνητο κομμάτι της ελληνικής κοινωνίας, αποτέλεσε δίχως αμφιβολία ο τρόπος με τον οποίο αυτές επικοινωνήθηκαν κατά τα προηγούμενα χρόνια: παντελής απουσία ειρωνίας, επιθετικότητας ή φανατισμού, διαχωρισμός του Ιησού της πίστης από τον Ιησού της ιστορίας και εμμονή στην υπογράμμιση του γεγονότος ότι ο Μυθικισμός δεν αποτελεί κάποιο κοσμοθεωρητικό μονοπάτι (κάποιου είδους πίστης ή μη πίστης, δηλαδή), αλλά ένα ερευνητικό πεδίο το οποίο δύναται να ερευνήσει κάθε θρησκευόμενος ή μη θρησκευόμενος άνθρωπος αυτού του κόσμου. Τα αποτελέσματα της σχετικής δημοσκοπικής έρευνας του mythikismos.gr και τα οποία προέκυψαν από τη συμπλήρωση 700 ανώνυμων ερωτηματολογίων στις αρχές του έτους που φεύγει, επιβεβαίωσαν σε μεγάλο βαθμό τα προαναφερθέντα. Παρακάτω ακολουθεί συνοπτικά μία όσο το δυνατόν πιο περιεκτική επισκόπηση αυτής της πενταετούς δράσης που τάραξε και εξακολουθεί να ταράζει τα διαδικτυακά και όχι μόνον νερά της χώρας μας. Ανάδειξη της ιστορίας των ιδεών του Μυθικισμού Πέρα από τα άρθρα ειδικού ενδιαφέροντος για την ιστορικότητα του Ιησού και τις ομοιότητες της ευαγγελικής ιστορίας με άλλες προχριστιανικές παραδόσεις, το mythikismos.gr ανέδειξε και εξακολουθεί να αναδεικνύει το ευρωπαϊκό όσο και το εγχώριο παρελθόν του εν λόγω ρεύματος, δείχνοντας ότι οι συγκεκριμένες απόψεις έχουν βαθιά τις ρίζες τους στα χρόνια του Διαφωτισμού. Για παράδειγμα έχουν πραγματοποιηθεί εκτενείς αναφορές στη Γερμανική όσο και τη Γαλλική σχολή, εκπρόσωποι των οποίων σηματοδότησαν κατά τον 18ο και 19ο αιώνα την κριτική έρευνα για τον ιστορικό Ιησού. Παράλληλα έχουν παρουσιαστεί πρωτότυπα άρθρα που αναφέρονται στις πρώτες καταγραφές μυθικιστικών απόψεων στη χώρα μας, σε φύλλα εφημερίδων στα τέλη του 19ου αιώνα. Κατάρριψη μύθων Οι Έλληνες Μυθικιστές και το mythikismos.gr έχουν πρωτοστατήσει σε μια σειρά από καταρρίψεις μύθων που κυκλοφορούν επηρεάζοντας χιλιάδες συμπολίτες μας, τόσο στο ελληνικό διαδίκτυο, όσο και σε παρακμιακές εκμπομπές τηλεπωλήσεων με έντονο ιδεολογικοθρησκευτικό περιεχόμενο. Η ιστορικότητα/ιστορική βαρύτητα αντικειμένων και κειμένων όπως η Επιστολή του Πόντιου Πιλάτου για τον Ιησού, οι περίφημες υποτιθέμενες Επιστολές του...
“Ανακαλύψαμε το κελί του Ιησού”! Υποτιμούν και πάλι τη νοημοσύνη μας…
Και η αγωνιώδεις απόπειρες για την εγκαθίδρυση ενός ιστορικού Ιησού στις συνειδήσεις των Ελλήνων πολιτών καλά κρατούν. Οι Έλληνες Μυθικιστές είχαμε επισημάνει παλαιότερα τη συνήθη πρακτική των ΜΜΕ να αποδίδουν στον Ιησού -για λόγους εντυπωσιασμού και εμπορικότητας- αρχαιολογικές ανακαλύψεις αντικειμένων που χρονολογούνται στον πρώτο μεταχριστιανικό αιώνα. Έτσι, για παράδειγμα, μία κούπα εκείνης της εποχής που ανακαλύπτεται στην περιοχή της αρχαίας Γαλιλαίας χαρακτηρίζεται αυθαίρετα ως “η κούπα του Ιησού”, ένα καλοδιατηρημένο σπίτι ως “η οικία του Ιησού” κ.ο.κ. Τα τελευταία, όμως, χρόνια, παρατηρούμε το ξεδίπλωμα ενός καλά οργανωμένου σχεδίου, το οποίο συντονίζει ξεκάθαρα το πατριαρχείο Ιεροσολύμων, με σκοπό να αναδειχθούν οι αρχαιολογικοί εκείνοι χώροι, που κατά την εκκλησιαστική παράδοση συνδέονται με τη φιγούρα του ευαγγελικού Ιησού, με απώτερο στόχο να τονιστεί με εμφατικό τρόπο η ιστορικότητα του τελευταίου. Ενδεικτικό παράδειγμα τα όσα ζήσαμε την τελευταία διετία με τις εργασίες συντήρησης στον περίφημο “πανάγιο τάφο” (δείτε τα σχετικά μας άρθρα εδώ και εδώ), ο οποίος αποδείχτηκε πέραν πάσης αμφιβολίας ότι αποτέλεσε κατασκεύασμα του 4ου μεταχριστιανικού αιώνα, στα χρόνια δράσης της μητέρας του αυτοκράτορα Κωνσταντίνου, Ελένης, όταν και έκαναν την εμφάνισή τους πολλά από τα λεγόμενα “Κειμήλια του Ιησού” (Jesus Relics), αντικείμενα ή χώροι που υποτίθεται ότι συνδέονταν με τη δράση του Ιησού τον 1ο αιώνα. Το περσινό πόρισμα του έγκριτου National Geographic για την ταυτότητα του περιβόητου “πανάγιου τάφου”. Η… φετινή εσοδεία Σήμερα 23 Δεκεμβρίου, η εφημερίδα “Εθνος” παρουσίασε με ενθουσιασμό ένα “αποκλειστικό” -κατά τα λεγόμενά της- ρεπορτάζ, σύμφωνα με το οποίο “βρέθηκε το κελί του Ιησού και τεκμηριώνεται επιστημονικά ποιος ήταν ο τόπος κράτησής του πριν από τη σταύρωση“. Μπορείτε να αναγνώσετε το σχετικό άρθρο πατώντας εδώ. Πίσω από τη συγκλονιστική αυτή ανακάλυψη, πάντα σύμφωνα με το “Έθνος”, βρίσκεται ο Ελληνας αρχιτέκτονας, διδάκτορας και διευθυντής του Τεχνικού Γραφείου του Πατριαρχείου Ιεροσολύµων, κ. Θεοδόσιος Μητρόπουλος. ύστερα από εργασίες συντήρησης που πραγματοποίησε στον ναό της αναστάσεως στις αρχές του έτους και σε δύο χώρους που ανήκουν σε Ορθόδοξους, το παρεκκλήσι των Κλαπών και τη Φυλακή του Χριστού, κατέληξε στο συμπέρασμα ότι εδώ είναι που κρατήθηκε ο Ιησούς πριν σταυρωθεί. Στο άρθρο ναι μεν αναφέρεται ότι η “φυλακή του Χριστού” οικοδομήθηκε (και αυτή) κατά τον 4ο αιώνα, πλην όμως ο κ. Μητρόπουλος υποστηρίζει ότι η χρήση της φυλακής ως λατρευτικός χώρος ανάγεται στα πρωτοχριστιανικά χρόνια. “Η Φυλακή του Χριστού αποτελείται σήµερα από δυο συνεχόµενα παρεκκλήσια που έχουν ορθογωνική κάτοψη. Το εσωτερικό παρεκκλήσιο που φέρει την ονοµασία Φυλακή του Χριστού (carcere Jesu Christi) αποτελεί την αυθεντική φυλακή του Κυρίου”, υποστηρίζει με σιγουριά ο κ. Μητρόπουλος, ο ίδιος άνθρωπος που κατά τον Σεπτέμβρη του 2014 είχε την ισχυρή πεποίθηση ότι ο τάφος της Αμφίπολης ανήκε στον Μ. Αλέξανδρο… Σύμφωνα με τον κ. Μητρόπουλο, στο χώρο όπου σήμερα βρίσκεται ο...
Μυθικιστικό αφιέρωμα στα “Αιρετικά” της Documento (30/12)
Στα μέσα του περασμένου Αυγούστου, είχαμε επισημάνει την ευχάριστη έκπληξη που μας προκάλεσε η κυκλοφορία του τόμου “Αιρετικά” της εφημερίδας Documento, το επίμετρο του οποίου αποτέλεσε “μία παρουσίαση ποικίλων τάσεων του ρεύματος του Μυθικισμού, από τις έριδες των πρωτοχριστιανικών χρόνων, έως την παράθεση των κοινών αρχετυπικών στοιχείων του Ιησού με μια σειρά από μυθικά και ιστορικά πρόσωπα“. Είχαμε, μάλιστα, τονίσει τότε, ότι η εν λόγω έκδοση “είναι δεδομένο ότι θα αποτελέσει την αρχή για αντίστοιχα μελλοντικά αφιερώματα σε mainstream ΜΜΕ, μιας και ο πλούτος των σχετικών πληροφοριών και προβληματισμών που θα μπορούσαν να μεταδοθούν σε ένα ευρύτερο -και διψασμένο για γνώση- κοινό στη χώρα μας, είναι πραγματικά ανεξάντλητος“. Τέσσερις, μόλις, μήνες αργότερα, η πρόβλεψη αυτή επαληθεύεται με τον πλέον χαρακτηριστικό τρόπο. Μέλη των Ελλήνων Μυθικιστών και δημοσιογράφοι της Documento, συνεργάστηκαν αρμονικά και είναι έτοιμοι να σας παρουσιάσουν ένα άκρως μυθικιστικό τεύχος, που αναμένεται να κυκλοφορήσει μαζί με την εφημερίδα λίγα 24ωρα πριν την υποδοχή του νέου έτους και συγκεκριμένα την Κυριακή 30 Δεκεμβρίου. Στο mythikismos.gr παρουσιάζουμε σήμερα κατ’ αποκλειστικότητα το εξώφυλλο και το ανάπτυγμα εξωφύλλου-οπισθοφύλλου των επερχόμενων “Αιρετικών”, ώστε να πάρετε μια πρώτη γεύση αυτής της πρωτοποριακής για τα δεδομένα του ελληνικού Τύπου έκδοσης. Ως προς τα περιεχόμενά του, ο τόμος αξίζει δίχως αμφιβολία να βρίσκεται στη βιβλιοθήκη κάθε σπιτιού, αφού περιλαμβάνει κείμενα και συνεντεύξεις ακαδημαϊκών και ανεξάρτητων ερευνητών από την Ελλάδα και το εξωτερικό, που καλύπτουν ένα ευρύ φάσμα θεματολογίας αναφορικά με το πεδίο της έρευνας για τον ιστορικό Ιησού. Επιπρόσθετα να αναφέρουμε ότι στις σελίδες του θα βρείτε και ένα ιδιαίτερης αξίας άρθρο, το οποίο αναφέρεται στους σημαντικότερους σταθμούς της δραστηριότητας των Ελλήνων Μυθικιστών και του Mythikismos.gr, που τον Νοέμβριο συμπλήρωσαν 5 χρόνια συγκροτημένης δράσης εντός και εκτός διαδικτύου. Ευχαριστούμε θερμά τους υπεύθυνους της εφημερίδας Documento για τη συνεργασία και πέρα από την καλή ανάγνωση των “Αιρετικών”, ευχόμαστε στους επισκέπτες και επισκέπτριες της σελίδας μας χρόνια πολλά, καλά Μυθούγεννα και ένα χαρούμενο 2019! Έλληνες Μυθικιστές,...
Η απάτη με τις “επιστολές του Ιησού”
Ο Κυριάκος Βελόπουλος απέκτησε μέρος της αναγνωρισιμότητάς του εξαιτίας της ιστορίας με τις (διαβόητες πλέον) «Επιστολές του Ιησού», που ενώ αρχικά τις πούλαγε, κατόπιν τις διέψευσε κατηγορηματικά. Θα μας πείτε «που είναι το παράδοξο;» Ο κ. Βελόπουλος επανήλθε πρόσφατα στο θέμα, ισχυριζόμενος εκ νέου ότι οι «Επιστολές» είναι γνήσιες! Του Θάνου Σ. Επαχτίτη, συντάκτη του ellinikahoaxes.gr Περί επιστολών του Ιησού Ο Κυριάκος Βελόπουλος επανήλθε μέσω Twitter και voicenews.gr, και τελικά παραδέχεται ότι πωλούσε επιστολές του Ιησού! Πριν λίγους μήνες όμως, αποκήρυξε μετά βδελυγμίας τον ισχυρισμό ότι κάποτε πωλούσε τις επιστολές. Τελικά ποια είναι η αλήθεια; Η αλήθεια εν μέρει είναι πως ο κ. Βελόπουλος ποντάρει στην αδύναμη μνήμη του μέσου ψηφοφόρου και δεν διστάζει να διαψεύσει ακόμη και τον ίδιο του τον εαυτό. Κάτι τέτοιο βέβαια δεν μας εκπλήσσει, δεδομένου πως ο πρόεδρος της Ελληνικής Λύσης, δεν έχει διστάσει να καπηλευθεί το θάνατο Έλληνα πιλότου και το θάνατο του Αρχιεπισκόπου Χριστόδουλου, για ψηφοθηρικούς λόγους. Ο κ. Βελόπουλος είναι «μαιτρ» της προπαγάνδας όπως μπορείτε να δείτε εδώ και εδώ. Όσον αφορά τις περίφημες «Επιστολές του Ιησού», δεν είναι τίποτα περισσότερο από χειρόγραφα του 15ου (XV) αιώνα. Η ύπαρξή τους σε καμία περίπτωση δεν μπορεί να θεωρηθεί ως γνήσια απόδειξη, διότι γράφτηκαν σχεδόν 15 αιώνες μετά την εποχή του Χριστού. Ανάλογα και αρχαιότερα χειρόγραφα υπάρχουν και σε άλλα μέρη του πλανήτη, όπως η περίφημη Επιστολή του Χριστού προς τον Αβγαρο. Όλες όμως θεωρούνται ψευδεπίγραφες. Η μοναδική περίπτωση που (αναφέρεται στο Ευαγγέλιο του Ιωάννη – Ιω. 8,6) ο Ιησούς έγραψε κάτι, ήταν όταν του παρουσίασαν την μοιχαλίδα και έγραψε κάτι (που δεν διασώθηκε) με το δάκτυλό του στο χώμα. «…σὺ οὖν τί λέγεις; τοῦτο δὲ εἶπον ἐκπειράζοντες αὐτόν, ἵνα σχῶσι κατηγορίαν κατ᾿ αὐτοῦ. ὁ δὲ Ἰησοῦς κάτω κύψας τῷ δακτύλῳ ἔγραφεν εἰς τὴν γῆν. ὡς δὲ ἐπέμενον ἐρωτῶντες αὐτόν, ἀνέκυψε καὶ εἶπεν αὐτοῖς· ὁ ἀναμάρτητος ὑμῶν πρῶτος βαλέτω λίθον ἐπ᾿ αὐτήν.» Κανένα χριστιανικό δόγμα δεν αποδέχεται την ύπαρξη χειρογράφων του Ιησού. Εν κατακλείδι, θα έχει ενδιαφέρον τελικά να πληροφορηθούμε από τον κ. Βελόπουλο, τί ισχύει με τις περίφημες «Επιστολές του Ιησού»; Τις πωλούσε ή όχι, και γιατί διαψεύδει τον ίδιο του τον εαυτό δυο φορές; Αρχική πηγή άρθρου Σχόλιο Ελλήνων Μυθικιστών: Οι περίφημες “επιστολές του Ιησού” εντάσσονται στα ψευδεπίγραφα εκείνα κείμενα που δίχως άλλο ενισχύουν την πεποίθηση για την ύπαρξη ενός ιστορικού Ιησού στις συνειδήσεις των πιστών. Η απομυθοποίηση τέτοιων πλαστών “ντοκουμέντων” που εντείνουν το καθεστώς άγνοιας, αποχαύνωσης και διαστρέβλωσης της Ιστορίας και ακόμη περισσότερο η διαπόμπευση των προσώπων που τα εμπορεύονται, αποτελούν ύψιστη υποχρέωση για κάθε υπεύθυνο πολίτη της σύγχρονης πολύπαθης ελληνικής...
