Υπάρχουν ευαγγελικές αντιφάσεις για την γέννηση του Ιησού;
Ένα μεγάλο ζήτημα για τους μελετητές της Καινής Διαθήκης, είναι η περίφημη διχογνωμία του έτους γέννησης του Ιησού. Το κατά Ματθαίον σημειώνει για τον Ηρώδη τον Μέγα πώς πέθανε περίπου τον 24ο χρόνο βασιλείας του αυτοκράτορα Αύγουστου – το 4 πΚΕ (προ Κοινής Εποχής), άρα ο Ιησούς γεννήθηκε πιο πριν. Ή πιστεύεται ακόμα νωρίτερα, δηλαδή τον 22o χρόνο βασιλείας του Αύγουστου, γιατί υπολογίζουν μερικοί τα δυο χρόνια που περίμενε ο Ηρώδης να σφάξει τα δίχρονα. Το κατά Λουκά μας λέει για μια «απογραφή» και η μόνη ιστορική απογραφή που έχει καταγράψει η ιστορία εκείνη την περίοδο, είναι του Κυρήνιου, περίπου τον 35ο χρόνο βασιλείας του Αύγουστου (6 ΚΕ). Είναι δυνατόν οι συγγραφείς των δυο αυτών ευαγγελίων, γράφοντάς τα από το 75-125 ΚΕ (περίπου) να αντιφάσκουν μεταξύ τους; Και οι άλλοι δυο ευαγγελιστές να μην τους διορθώνουν; Του Νικόλαου Σκλαβούνου – M.Sc. Ηλεκτρολόγος Μηχανικός – Ερευνητής Χριστιανικής ιστορίας και μυθοπλασίας Για να πάρουμε τα πράγματα από την αρχή. Είναι πλέον αποδεκτό (πλην φονταμενταλιστών χριστιανών) ότι το πρώτο ευαγγέλιο που αναφέρθηκε σε κάποιον Ιησού – που εστάλη στην γη από τον θεό Γιαχβέ και σταυρώθηκε – ήταν το κατά Μάρκον. Και το τελευταίο δεν ήταν παρθενογένεση. Το πιο πιθανό είναι να βασίστηκε α) σε μια άλλη ιστορία (ίσως μυστικιστικό θεατρικό έργο), β) σε γραπτές ή προφορικές παραδόσεις πρόσφατων προφητών ή/και ιστορίες Εβραίων επαναστατών, γ) σε θεολογικό παρακλάδι του Ιουδαϊσμού που πίστευε σε έναν επουράνιο σωτήρα και μεσσία άγγελο] (αλλά αυτά είναι μια άλλη ιστορία). Πέραν πάσης αμφιβολίας και το κατά Λουκά και το κατά Ματθαίον είχαν ως πρότυπο το κατά Μάρκον, μιας και το 65-85% του περιεχόμενού του βρίσκεται φράση προς φράση και με την ίδια σειρά στα ευαγγέλια του κατά Λουκάν και κατά Ματθαίον. Φράση προς φράση και ίδια σειρά, δεν σημαίνει λέξη προς λέξη. Ο κάθε συγγραφέας διορθώνει τον προηγούμενο, συνεπώς υπάρχουν λεκτικές διαφορές, προσθήκες, αλλαγές αλλά και αφαιρέσεις λέξεων. Η ανάγνωση των κατά Λουκά και Ματθαίου, κάνει αμέσως ξεκάθαρο ένα πράγμα. Και οι δυο, βγαίνουν έξω από την διήγηση, στήνοντας ο καθένας την δική του μηχανή, ώστε να τοποθετήσουν τον Ιησού να γεννιέται στην Βηθλεέμ και να μεγαλώνει σε ένα ανύπαρκτο χωριό τον πρώτο αιώνα, την Ναζαρέτ. Ο συγγραφέας του κατά Ματθαίον (που έγραφε για τους Εβραίους) κάνει άνω κάτω την Παλαιά Διαθήκη και προσθέτει προφητείες για να καταστήσει την ιστορία του πιο θεολογική (τα λάθη του γενικά είναι πολλά και τραγικά, έως αστεία). Η απίστευτη ιστορία της σφαγής των νηπίων δεν συνέβη ποτέ μιας και α) ούτε ένας από τους δεκάδες ιστορικούς εκείνη την περίοδο έχει καταγράψει κάτι, β) καμία παράδοση δεν έχει κρατήσει ανάμνηση τέτοιου γεγονότος, γ) ο συγγραφέας γράφει πολύ μακριά από την Παλαιστίνη, δεν...
Ημερολογιακές αλχημείες, καθαγιασμένες από το χριστιανικό ιερατείο
Ο Ζήσης Ι. Καραβάς γράφει για το πώς οι χριστιανοί κατέληξαν στον ημερολογιακό προσδιορισμό της γενέθλιας ημέρας του θεού τους (25 Δεκεμβρίου) και γιατί σύμφωνα με τους υπολογισμούς τους ο Χριστός γεννήθηκε… προ Χριστού! Ο ∆ιονύσιος ο Μικρός (περ. 470-544) ήταν Σκύθης µοναχός (ηγούμενος μοναστηριού της Ρώμης, κανονολόγος & χρονολόγος με αστρονομικές γνώσεις) που το 532 κατ’ εντολή του πάπα Ιωάννη Α΄ και του βυζαντινού αυτοκράτορα Ιουστινιανού Α΄ ανέλαβε να ανασυντάξει το Ιουλιανό Ηµερολόγιο και να καταρτίσει Πασχάλιο (υπολογισµός ηµεροµηνίας του Πάσχα) µε αφετηρία χρονολόγησης τη γέννηση του Χριστού. Εξαλείφοντας τις παγανιστικές γιορτές Κατά τους πρώτους μεταχριστιανικούς αιώνες ο ακριβής εντοπισμός της σχετικής ημερομηνίας γέννησης δεν ενδιέφερε τους χριστιανούς, που γιόρταζαν το γεγονός και όχι τον ακριβή χρόνο. Το πρόβλημα ανέκυψε όταν το 135 ο πάπας Τελεσφόρος αποφάσισε να θεσπίσει τα Χριστούγεννα ως ξεχωριστή γιορτή. Αυτή αρχικά ήταν κινητή και γιορταζόταν είτε στις 6 Ιανουαρίου με τα Θεοφάνια είτε στις 22 Δεκεμβρίου, την ημέρα του χειμερινού ηλιοστασίου (το χειμερινό ηλιοστάσιο είναι στις 21 προς 22 Δεκεμβρίου όταν έχουμε τη μεγαλύτερη νύχτα και τη μικρότερη μέρα του έτους). Βέβαια, η καθιέρωση της γιορτής πάνω στο χειμερινό ηλιοστάσιο είχε το μεγάλο πλεονέκτημα για την επίσημη εκκλησία καθώς συνέπιπτε με μεγάλες παγανιστικές γιορτές, όπως τα Σατουρνάλια (προς τιμή του Σατούρνου/πρώτος μυθικός βασιλιάς του Λατίου, ενώ αργότερα ταυτίστηκε με τον Κρόνο της ελληνικής μυθολογίας), τα Μπρουμάλια/Βρουμάλια (παγανιστικός γιορτασμός της μικρότερης μέρας του έτους, με επιδράσεις και από τις γιορτές της Δήμητρας και του Διόνυσου), o Ανίκητος Ήλιος/Sol Invictus (μάλιστα από το 274 μΧ ο Αυρηλιανός τον είχε ανακηρύξει προστάτη της αυτοκρατορίας εορταζόμενο ανήμερα την 25η Δεκεμβρίου), τα Λαρεντάλια (προς τιμή της μυθολογικής λύκαινας που θήλασε Ρώμο & Ρωμύλο), τα Βοτά/Vota (προς τιμήν του Πανός), η Γιουλ/Yule (γιορτή στην προχριστιανική σκανδιναβική Ευρώπη με συναθροίσεις οικογένειας και φίλων ως υπενθύμιση της δημιουργίας του φωτός και του νέου ήλιου στο χειμερινό ηλιοστάσιο/22 Δεκεμβρίου), οι Καλένδες (1η μέρα του Ιανουαρίου με γιορτή προσφοράς δώρων για την ανάληψη καθηκόντων από τους αξιωματούχους της ρωμαϊκής αυτοκρατορίας), κ.ά., που το χριστιανικό ιερατείο ήθελε να εξαλείψει. Όσο για εκείνο το ευαγγελικό «ποιμένες αγραυλούντες» όταν γεννήθηκε το «θείο βρέφος» Ιησούς, μπορεί να παραπέμπει σε εποχή από άνοιξη έως αρχές φθινοπώρου (και όχι στο καταχείμωνο της 25ης Δεκεμβρίου), όταν οι βοσκοί της Παλαιστίνης παρέμειναν στην ύπαιθρο με τα κοπάδια τους, αλλά σιγά που το ιερατείο θα άφηνε μια μικρή λεπτομέρεια να του χαλάσει τη μεγάλη εικόνα και να του ακυρώσει την ευκαιρία να εξαλειφθούν οι ηλιολατρικές παγανιστικές γιορτές και δοξασίες. Ελ Γκρέκο, «Η προσκύνηση των ποιμένων», 1570-72 Μπέρδεμα με το «έτος μηδέν» και τους 4 Ηρώδες της «σφαγής των νηπίων» Έτσι, τελικά τα Χριστούγεννα επιβλήθηκαν την 25η Δεκεμβρίου με απόφαση του πάπα Ιούλιου Α΄ γύρω στο 335 για τη Ρώμη, ενώ η γιορτή μεταφέρθηκε από τη Δύση στην Ανατολή...
Dies Natalis Invicti Solis
Σε μερικές ημέρες, στις 25 Δεκεμβρίου, θα γιορτάσουμε όπως κάθε χρόνο τα Χριστούγεννα. Κι όμως, αυτή μάλλον δεν πρέπει να είναι η γενέθλιος ημέρα του Χριστού, αφού εξαρχής οι διάφορες πρωτοχριστιανικές εκκλησίες γιόρταζαν τα Χριστούγεννα σε διαφορετικές ημερομηνίες, ενώ μερικές μάλιστα δεν τα γιόρταζαν καθόλου. Ο Κλήμης ο Αλεξανδρεύς, τον 2ο μ.Χ. αιώνα, είναι ο πρώτος που αναφέρει την εορτή των Χριστουγέννων και μας πληροφορεί ότι μερικοί γιόρταζαν τα Χριστούγεννα στις 20 Μαΐου και άλλοι στις 19 ή 20 Απριλίου. Του Διονύση Σιμόπουλου, επίτιμου διευθυντή του Ευγενιδείου Πλανηταρίου Ο ίδιος ο Κλήμης γιόρταζε τα Χριστούγεννα στις 17 Νοεμβρίου, ενώ άλλες μαρτυρίες μας πληροφορούν ότι ο εορτασμός των Χριστουγέννων τελούνταν επίσης στις 25 Μαρτίου και στις 29 Σεπτεμβρίου. Σε τι στοιχεία όμως βάσιζαν τον εορτασμό στις ημερομηνίες αυτές είναι σήμερα πια άγνωστο. Ο εορτασμός των Χριστουγέννων στις 25 Δεκεμβρίου ξεκίνησε στη Ρώμη, όπου οι πρώτοι χριστιανοί τελούσαν τις θρησκευτικές τους εορτές κρυφά και σε μικρές ομάδες στις κατακόμβες τους όταν οι Ρωμαίοι ήσαν απασχολημένοι με τις δικές τους γιορτές των Σατουρναλίων. Στην Περσία, η 25η Δεκεμβρίου γιορταζόταν ως ημέρα της γέννησης του Θεού «ηλίου-βασιλέως» Μίθρα, ενώ το 275 μ.Χ. ο Ρωμαίος αυτοκράτορας Αυρηλιανός θέσπισε τη γιορτή αυτή σ’ ολόκληρη τη Ρωμαϊκή αυτοκρατορία. Συγχρόνως, οι αρχαίοι Ελληνες γιόρταζαν τα Κρόνια και τα Διονύσια, καθώς επίσης και τα Θεοφάνια ή Επιφάνια του ηλιακού θεού Φοίβου-Απόλλωνα. Οι γιορτές αυτές έπαιρναν πανηγυρικό χαρακτήρα και είχαν κατακτήσει ολόκληρο τον ελληνορωμαϊκό κόσμο. Αρχιζαν με τα Βρουμάλια, από τις 24 Νοεμβρίου έως τις 17 Δεκεμβρίου και ακολουθούσαν τα Σατουρνάλια, από τις 18 έως τις 24 Δεκεμβρίου. Κατά την κεντρική ημέρα της γιορτής του «αηττήτου ηλίου» στις 25 Δεκεμβρίου, γνωστή ως Dies Natalis Solis Invicti, γιορταζόταν το γεγονός της τροπής του ηλίου, που άρχιζε και πάλι να ανεβαίνει στον ουρανό κι έτσι οι ημέρες να γίνονται όλο και πιο μεγάλες. Επειδή μάλιστα για μερικές ημέρες πριν και μετά τη «χειμερινή τροπή» ο Ηλιος φαίνεται να αργοστέκεται πάνω στην εκλειπτική σαν να είναι έτοιμος να σταματήσει, η χειμερινή τροπή ονομάζεται επίσης και «χειμερινό ηλιοστάσιο», σημαδεύοντας έτσι την αρχή του χειμώνα. Η πρώτη φορά που η 25η Δεκεμβρίου καθιερώθηκε επίσημα ως ημέρα εορτασμού των Χριστουγέννων ήταν στα μέσα περίπου του 4ου μ.Χ. αιώνα, ενώ κατά τη διάρκεια της αυτοκρατορίας του Ιουστινιανού, τον 6ο αιώνα, ο εορτασμός των Χριστουγέννων εξαπλώθηκε σε ολόκληρη την Ανατολή εκτός από την Αρμενία, όπου διατηρήθηκε ο συνεορτασμός Χριστουγέννων και Θεοφανίων στις 6 Ιανουαρίου. Ο κύριος δηλαδή λόγος που έκανε την εκκλησία να προσδιορίσει τον εορτασμό των Χριστουγέννων στις 25 Δεκεμβρίου είναι η προσπάθεια των Πατέρων, όπως αναφέρει ο Πάπας Γρηγόριος ο Α΄, «να μετατραπούν βαθμιαίως αι εορταί των εθνικών εις Χριστιανικάς». Ο εορτασμός όμως των Χριστουγέννων...
Ο Μυθικισμός στον ελληνικό περιοδικό Τύπο του 21ου αιώνα
Είναι γεγονός ότι κατά τα τελευταία 20 χρόνια και ιδιαίτερα την τελευταία δεκαετία, ο προβληματισμός για τον ιστορικό Ιησού έχει ενταθεί στην ελληνική δημόσια σφαίρα. Αυτό είναι ένα συμπέρασμα στο οποίο μπορεί να καταλήξει κανείς σχετικά εύκολα, πραγματοποιώντας τις σχετικές αναζητήσεις στους πολύβουους, πλέον, διαδρόμους του ελληνικού διαδικτύου. Του Μηνά Παπαγεωργίου, δημοσιογράφου-συγγραφέα Παρ’ όλα αυτά, υπάρχει ένας παράγοντας που δεν είναι και τόσο εύκολο να διερευνηθεί και έχει να κάνει με την ανίχνευση αυτού του είδους των ιδεών στον Τύπο. Στην προσπάθειά μας να προσφέρουμε στους αναγνώστες της σελίδας έναν όσο το δυνατόν διαυγέστερο… ορίζοντα μυθικιστών συμβάντων του παρελθόντος, σταχυολογήσαμε τις περιπτώσεις παρουσίας μυθικιστών θέσεων στον ελληνικό περιοδικό Τύπο, από το 2000 μέχρι και σήμερα, υπό τη μορφή αφιερωματικών τευχών. Στο μέλλον αυτή η σειρά άρθρων ενδεχομένως θα μπορούσε να εμπλουτιστεί (μέσω της παρουσίασης τευχών με μεμονωμένα κείμενα μυθικιστικού ενδιαφέροντος), αλλά και να επεκταθεί σε Μέσα όπως οι εφημερίδες ή το ραδιόφωνο, συμπεριλαμβάνοντας ακόμα και φαινόμενα “πολεμικής” που έχουν ασκηθεί επάνω στις θέσεις για την αμφισβήτηση του ιστορικού Ιησού (σε περιοδικά και εφημερίδες). Προς το παρόν ας δούμε τα δεδομένα που καταφέραμε να συγκεντρώσουμε από το αρχείο μας για το προς εξέταση ζήτημα. 1) Το τεύχος 62 του περιοδικού “Ε Ιστορικά” της Ελευθεροτυπίας (21/12/2000) Πρόκειται για ένα τεύχος που έλειπε από τη συλλογή μας, αν και γνωρίζαμε για την κυκλοφορία του εδώ και πολλά χρόνια. Παρά τις αναζητήσεις μας στο διαδίκτυο, σε παλαιοβιβλιοπωλεία και υπαίθριους πάγκους στο Μοναστηράκι (όπου είναι διαθέσιμα δεκάδες τεύχη των “Ιστορικών”), το συγκεκριμένο αγνοείτο. Τα δεδομένα άλλαξαν, όταν πριν από μερικές εβδομάδες εντοπίσαμε σε ιστοσελίδα παλαιοβιβλιοπωλείου της επαρχίας μια σειρά δεμένων τόμων του περιοδικού. Ανάμεσά τους βρισκόταν και εκείνος που περιελάμβανε το σπάνιο τεύχος. Το τ. 62 των “Ιστορικών” έχει ιδιαίτερη αξία μιας και αντανακλά το πνεύμα μιας εποχής σε σχέση με την ανάδειξη ενός “επικίνδυνου” και παρεξηγήσιμου θέματος (ακόμα και για μία εφημερίδα του λεγόμενου “προοδευτικού χώρου”, όπως ήταν η Ελευθεροτυπία), σε εποχές που δεν θα πρέπει να ξεχνάμε πώς καίγονταν βιβλία που θεωρούνταν “αιρετικά” έξω από μεγάλα βιβλιοπωλεία της Θεσσαλονίκης. Οι υπεύθυνοι των “Ιστορικών” αποπειρώνται να κρατήσουν μία κάποια ισορροπία στις απόψεις που εκφράζονται εδώ, δίνοντας τον λόγο σε αναγνωρισμένους ιστορικούς και θεολόγους. Τα άρθρα που εμφανίζονται στο τεύχος δείχνουν να θέλουν πουν πολλά, δίχως όμως να τολμούν το κάτι παραπάνω. Η θεματολογία τους περιλαμβάνει ανάμεσα στα άλλα τις κοινωνικοπολιτικές συνθήκες στη Γαλιλαία του 1ου μεταχριστιανικού αιώνα, τις αμφισβητήσιμες αναφορές για τον Ιησού στον Ιώσηπο, τη διαλεκτική μύθου και ιστορίας, καθώς επίσης και τη σχέση Ρωμαίων και χριστιανισμού. Το τεύχος ολοκληρώνεται με ένα άρθρο του καθηγητή Θεολογίας του ΑΠΘ, Ιωάννη Καραβιδόπουλου με τίτλο “Η έρευνα (σ.σ για τον ιστορικό Ιησού) στο τέλη του...
Συνέντευξη με τον Thomas L. Thompson: Ο Βιβλικός Μινιμαλισμός και ο ιστορικός Ιησούς
Ο ομ. καθηγητής Θεολογίας στο πανεπιστήμιο της Κοπεγχάγης και εκ των σημαντικότερων εκπροσώπων του Βιβλικού Μινιμαλισμού, Thomas L. Thompson Οι Έλληνες Μυθικιστές και το Mythikismos.gr παρουσιάζουν για ακόμα μία φορά αποκλειστικό και πρωτότυπο υλικό, που φέρνει το ελληνικό αναγνωστικό κοινό πιο κοντά στις διεθνείς εξελίξεις αναφορικά με τα ζητήματα που απασχολούν την ενεργή -από το 2013- αυτή γωνιά του διαδικτύου. Αυτή τη φορά δημοσιεύουμε τη συνέντευξη που πήραμε από τον ομ. καθηγητή Θεολογίας στο πανεπιστήμιο της Κοπεγχάγης και έναν από τους σημαντικότερους εκπροσώπους του ρεύματος του Βιβλικού Μινιμαλισμού, μιας mainstream -ύστερα από δεκαετίες, θέσης που θεωρεί τις εξιστορήσεις της Π. Διαθήκης λογοτεχνικά και όχι ιστορικά κείμενα. Μιας θέσης για την οποία ο συνεντευξιαζόμενος υπέστη απίστευτες διώξεις από το ακαδημαϊκό κατεστημένο των ΗΠΑ και του Ισραήλ, γεγονός που φέρνει στο μυαλό μας αρκετές υποθέσεις με… άρωμα Μυθικισμού τα τελευταία χρόνια. O 81χρονος, σήμερα, καθηγητής, μας μιλάει για τις σπουδές του, τη θεολογία σε Ελλάδα, Ευρώπη και ΗΠΑ, τις περιπέτειες του ρεύματος του Βιβλικού Μινιμαλισμού και το consensus για την ιστορικότητα των Βιβλικών περιγραφών, το περιεχόμενο του κεφαλαιώδους σημασίας έργου του, The Messiah Myth, καθώς επίσης και τις επιθέσεις που δέχτηκε από τον Bart Ehrman με αφορμή τις απόψεις που διατύπωσε σε έργα του για την ιστορικότητα του Ιησού. Η συνέντευξη του Thompson παρουσιάζει για εμάς ακόμα μεγαλύτερο ενδιαφέρον, μιας και φέρνει στο προσκήνιο τη σχέση που συνδέει τον Βιβλικό Μινιμαλισμό και την πρόοδο που σημείωσε από τη δεκαετία του ’60 και εξής, με την σταδιακή είσοδο των Μυθικιστικών θέσεων στην ακαδημαϊκή κοινότητα τα τελευταία χρόνια. Επιπρόσθετα, γνωστοποιεί στο ελληνικό κοινό ακόμη έναν ακαδημαϊκό που δεν… εντοπίζει πουθενά κάποιον ιστορικό Ιησού, με βάση τα υπάρχοντα δεδομένα. Η συνέντευξη με τον Thomas L. Thompson πραγματοποιήθηκε από τον Μηνά Παπαγεωργίου, ενώ η μετάφρασή της έγινε από τον Τάσο Καρανίκα. Σημεία της συνέντευξης που θεωρούμε καίρια και αξίζουν της προσοχής του αναγνώστη, έχουν τονιστεί από εμάς με πλάγια και έντονα γράμματα. 1) Περάσατε ένα πολύ μεγάλο μέρος της ζωής σας σπουδάζοντας στο Tubingen της Γερμανίας. Είναι το ίδιο πανεπιστήμιο όπου δίδαξε και ο Bruno Bauer. Ο Bauer είχε πολύ μεγαλύτερη επιρροή στο Βερολίνο και τη Βόννη απ’ ότι στο Τούμπιγκεν, όπου ο Ernst Käsemann ακολούθησε την κατεύθυνση της υπεράσπισης του ιστορικού Ιησού στο πνεύμα του “Jesus Seminar” των ΗΠΑ. Στον τομέα των μελετών της Παλαιάς Διαθήκης και της παλαιστινιακής αρχαιολογίας, όπου εντοπίζονται τα ενδιαφέροντά μου, η παράδοση βασίζεται στη συγκριτική λογοτεχνία και θρησκειολογία. O Κurt Galling, αρχισυντάκτης του τόμου της γερμανικής εγκυκλοπαίδειας της θρησκείας (Religion in History and the Present 1935), υπήρξε καθηγητής μου. ‘Ηταν μαθητής του Hugo Gressmann και του Herman Gunkel, ο οποίος μελετούσε την ιστορία και την αρχαιολογία χωριστά απ΄ τη...
Η χρονολόγηση των Ευαγγελίων και οι θέσεις του Μυθικισμού
Μια παρουσίαση στοιχείων που μπορούν να βοηθήσουν στην χρονολόγηση της συγγραφής των Ευαγγελίων και την σχέση τους με την πραγματικότητα ή με τον μύθο. Στην παρούσα ανάρτηση θα αναδειχθούν μερικά από τα στοιχεία που καταδεικνύουν το γιατί τα Ευαγγέλια και κατ` επέκτασιν οι Πράξεις, δείχνουν να έχουν συνταχθεί αρκετά μετά το 70 κ.ε. και την καταστροφή της Ιερουσαλήμ. Του Φιλίστωρα, Ιστορικού Ένα από τα επιχειρήματα που λέγονται στην προσπάθεια ανασκευής των αντιφάσεων και των λαθών που αυτά εμπεριέχουν, είναι ότι δεν έχουν σκοπό να γράψουν ιστορία και για αυτό αποδέχονται κάποια μικρά λάθη. Φυσικά τα λάθη είναι μεγάλα όπως θα φανεί, αλλά εδώ θα εξηγήσουμε αν τέτοια λάθη θα ήταν επιτρεπτά αν είχαν γραφεί πριν το 70 κ.ε. Επίσης υπάρχουν κάποια χωρία που δείχνουν εποχές που δεν ήταν σε δράση ο Ιησούς, που ενισχύουν την μεταγενέστερη γραφή τους. Τα ίδια τα κείμενα όλα, παρουσιάζουν μόνο ένα σίγουρο κοινό ιστορικό στοιχείο: Tο τέλος της δράσης του Ιησού έγινε μέσα στην διοίκηση του Πιλάτου, που εκτείνεται από το 26 έως το 36 κ.ε. και κοντά στον θάνατο του Ιωάννη του Βαπτιστή που τον ξέρουμε επίσης από τον Ιώσηπο. Εκτός αυτού έχουν εξαιρετικά λίγα ιστορικά στοιχεία, αντιφάσκοντας μεταξύ τους, τα οποία δεν βοηθούν, αλλά συσκοτίζουν την πραγματικότητα, βοηθώντας έτσι περισσότερο την μυθικιστική εκδοχή της συγγραφής τους. Επιχειρήματα υπέρ της χρονολόγησης πριν το 70 κ.ε. Αρχικά, να υπενθυμίσω την σειρά με την οποία γράφηκαν τα Ευαγγέλια. Το πρώτο είναι το Κατά Μάρκον και το τελευταίο το Κατά Ιωάννην. Η παραδοσιακή χρονολόγηση για το Κατά Μάρκον είναι μεταξύ του 48 και του 65 κ.ε. και του Κατά Ιωάννην 90-120 κ.ε. Οι απολογητές χρονολογούν τα Συνοπτικά Ευαγγέλια και τις Πράξεις πριν το 70 και τα επιχειρήματα για αυτό είναι: -Πρέπει να ζούσαν οι αυτόπτες μάρτυρες που τα έγραψαν οι ίδιοι.-Αναφέρονται στα Ευαγγέλια οι Σαδδουκαίοι που μετά την Καταστροφή εξαφανίστηκαν (σφάχτηκαν από τους Ζηλωτές ως συνεργάτες των Ρωμαίων λίγο πριν την πολιορκία), οπότε δεν υπήρχε λόγος να αναφερθούν.-Δεν αναφέρονται γεγονότα όπως η Καταστροφή του 70, ή ο λιθοβολισμός του Ιακώβου του Αδελφόθεου, άρα οι Πράξεις πρέπει να γράφηκαν πριν το 60 και τα Ευαγγέλια νωρίτερα. Κανένας σοβαρός μελετητής πλέον δεν πιστεύει ότι τα Ευαγγέλια εγράφησαν από τους συγκεκριμένους μαθητές ή ακολούθους. Τα ίδια είναι ανώνυμα και γράφονται ως το Κατά Μάρκον Ευαγγέλιον, και όχι του Ευαγγέλιο του Μάρκου, το ίδιο και τα υπόλοιπα. Το παλαιότερο είναι αυτό του υποτίθεται Μάρκου που υποτίθεται ότι ήταν από δεύτερο χέρι (μαθητής του Πέτρου) και όχι του Ματθαίου ή του Ιωάννη, υποτίθεται μαθητών και αυτοπτών μαρτύρων, τα οποία μαζί με του Λουκά, αντιγράφουν το Κατά Μάρκον ή το λαμβάνουν υπόψιν τους. Για τις Πράξεις το μόνο σίγουρο είναι ότι γράφηκαν από τον ίδιο συγγραφέα του Κατά Λουκάν και μετά από αυτό.Ο ίδιος ο Ματθαίος, αν ήταν ο...
