Η περίφημη “Επιγραφή της Ναζαρέτ” αποτελεί εδώ και χρόνια ένα από τα σημαντικότερα αρχαιολογικά ευρήματα στα οποία αναφέρονται οι υποστηρικτές της ιστορικότητας του Ιησού (για τα αρχαιολογικά δεδομένα που συνδέεουν Ιησού και Ναζαρέτ δείτε και εδώ). Πρόκειται για μία πλάκα διαστάσεων 24×15, χρονολογημένη στο πρώτο μισό του 1ου μεταχριστιανικού αιώνα, στην οποία παρατίθεται η ανακοίνωση του Ρωμαίου αυτοκράτορα, που προειδοποιεί τους υπηκόους της αυτοκρατορίας να σταματήσουν τους βανδαλισμούς τάφων. Το αντικείμενο, που εκτίθεται σήμερα στο μουσείο του Λούβρου, δεν κάνει την παραμικρή αναφορά στον Ιησού των Ευαγγελίων. Εντούτοις συνδέθηκε με την πρωταγωνιστική φιγούρα του χριστιανισμού εξαιτίας του Wilhem Frohner (1834-1925), του ανθρώπου που κατά το 1878 απέστειλε το αντικείμενο από τη Ναζαρέτ στο Παρίσι, δίχως να πιστοποιεί καν την εύρεσή του στην πόλη που κατά τα Ευαγγέλια μεγάλωσε ο Ιησούς.
Παρ’ όλα αυτά, πριν από μερικές ημέρες (σ.σ. τέλη Μαρτίου 2020), νέα αρχαιολογικά δεδομένα ξεκίνησαν να δημοσιεύονται σε μεγάλα διεθνή επιστημονικά έντυπα και ιστοσελίδες. Δεδομένα που ανατρέπουν τα έως τώρα νομιζόμενα και εμπλέκουν το νησί της Κω ως τον πραγματικό τόπο προέλευσης της επιγραφής. Ο Κύπριος συνεργάτης μας Δαμιανός Λαμπιδονίτης μεταφράζει και αποδίδει στα ελληνικά.
Έλληνες Μυθικιστές, 27/3/2020
——————————————————————————————————————–
Κατά τη δεκαετία του 1930, μια μυστηριώδης μαρμάρινη πλάκα που φυλασσόταν στο Μουσείο του Λούβρου στο Παρίσι, άρχισε να τραβά την προσοχή των μελετητών των θρησκειών. Χαραγμένη με μια προειδοποίηση για να κρατηθούν οι τυμβωρύχοι μακριά από τους τάφους και συνοδευόμενη από ένα κρυπτογραφημένο μήνυμα που ισχυριζόταν ότι «προέρχεται από τη Ναζαρέτ», η πλάκα σύντομα συνδέθηκε με τον θάνατο του Ιησού – μια γραπτή αντίδραση, πολλοί θεώρησαν, για την εξαφάνιση του σώματός του και την βιβλική ανάσταση.
Μετάφραση και απόδοση: Δαμιανός Λαμπιδονίτης, μελετητής – επικοινωνιολόγος της Επιστήμης
Η φύση της αποκαλούμενης “Επιγραφής της Ναζαρέτ” συζητήθηκε έντονα τις δεκαετίες που ακολούθησαν. Τώρα, μια χημική ανάλυση της πέτρινης πλάκας οδήγησε μια σύγχρονη ομάδα ερευνητών να δώσουν μία εξήγηση πολύ μακριά από τις βιβλικές αφηγήσεις. Συγκεκριμένα υποστηρίζουν ότι η πλάκα δεν προέρχεται από τη Ναζαρέτ, αλλά δημιουργήθηκε από αρχαίους Έλληνες νησιώτες, ύστερα από τον βανδαλισμό του τάφου ενός κυβερνήτη, ο οποίος πέθανε δεκαετίες πριν από τον Ιησού. Αυτά τα ευρήματα, που δημοσιεύθηκαν πρόσφατα στο περιοδικό Journal of Archaeological Science: Reports θα μπορούσαν να αποσαφηνίσουν κάποιες… ασυνέπειες στην ιστορία της επιγραφής. Σκαλισμένη με το Ελληνικό «Έδικτο/Διάταγμα του Καίσαρα», που απειλεί με θανατική ποινή τους ληστές, το κείμενο δεν αναφέρει κανένα συγκεκριμένο όνομα ή τόπο ονομαστικά. Όμως αφενός η κατά προσέγγιση ηλικία της πλάκας, περίπου 2000 ετών -όπως μαρτυρά η ελληνική γραφή της- και αφετέρου η διφορούμενη προέλευσή της, οδήγησε ορισμένους στο να την θεωρήσουν ως το παλαιότερο φυσικό τεχνούργημα που συνδέεται με τον Χριστιανισμό, δηλώνει στην Ann Gibbons του περιοδικού Science ο John Bodel, ένας επιγραφολόγος στο Πανεπιστήμιο Brown, που δεν συμμετείχε στη νέα έρευνα.
Άλλοι, ωστόσο, ήταν πιο επιφυλακτικοί σχετικά με τη σύνδεση, επισημαίνοντας ότι η παραλλαγή των ελληνικών γραμμάτων που εμφανίζονται στην πλάκα συναντιόταν σπάνια εκτός της Ελλάδας και της σημερινής Τουρκίας. Συνεπώς η Ναζαρέτ, μια πόλη στη Μέση Ανατολή, βρίσκεται εκτός… εμβέλειας.
Για να διερευνήσουν την προέλευση της πλάκας, μια ομάδα με επικεφαλής τον Kyle Harper, μελετητή της Ρωμαϊκής ιστορίας στο Πανεπιστήμιο της Οκλαχόμα, εξήγαγε ένα μικρό δείγμα από την οπίσθια πλευρά της πλάκας και ανέλυσε χημικά τη σύνθεσή του. Το μάρμαρο δεν φάνηκε να έχει καμία σχέση με περιοχές της Μέσης Ανατολής και αντιθέτως ομοιάζει εκλπηκτικά με πετρώματα που προέρχονται από ένα μικρό λατομείο του ελληνικού νησιού της Κω.
Αυτά τα ευρήματα καθιστούν πολύ απίθανο το ενδεχόμενο η πλάκα να σκαλίστηκε στη Ναζαρέτ, λέει ο Bodel στο περιοδικό Science.
“Σε συνδυασμό με την περίοδο της δημιουργίας του, η νέα γεωγραφική προέλευση του μαρμάρου υποδηλώνει ότι γράφτηκε ως απάντηση στον θάνατο του Νικία, ενός τυράννου που κυβέρνησε την Κω κατά τη δεκαετία του 30 π.α.χ.χ, πριν εκείνος ανατραπεί”, αναφέρει ο Bruce Bower του περιοδικού Science News. Μετά την ταφή του Νικία, οι πρώην υποτακτικοί του ανέσυραν το σώμα του ατιμασμένου κυβερνήτη από τον τάφο και διασκόρπισαν τα οστά του, σύμφωνα με ένα αρχαίο Ελληνικό ποίημα. Σε απάντηση στο επακόλουθο σκάνδαλο, ο πρώτος Ρωμαίος αυτοκράτορας Αύγουστος, είναι πολύ πιθανό να είχε διατάξει την γραφή της συγκεκριμένης πλάκας, ίσως και άλλων, προκειμένου να αποκαταστήσει την τάξη στην ευρύτερη περιοχή της ανατολικής Μεσογείου.
«Το επιχείρημα μας για τον τύραννο Νικία δεν είναι 100 τοις εκατό βέβαιο, αλλά είναι η καλύτερη εξήγηση που έχουμε», λέει ο Harper στο περιοδικό Science News.
Ο Αύγουστος ίσως είχε πρόσθετους λόγους να εκδώσει ένα τέτοιο διάταγμα. Κατά τη διάρκεια της βασιλείας του, ο Νικίας υποστήριξε τον Ρωμαίο στρατηγό Μάρκο Αντώνιο, έναν από τους πολιτικούς εχθρούς του αυτοκράτορα. Αντί να εκφράσει τις ανησυχίες του για τη φύση της ταφής του Νικία, ο Αύγουστος ίσως με την επιγραφή να σημείωνε άλλες παρόμοιες επιθέσεις σε τάφους κυβερνητών – ένα σύνηθες, δυστυχώς, φαινόμενο στη Μέση Ανατολή και τη Μικρά Ασία, λέει ο Bodel στο περιοδικό Science News.
Περαιτέρω έρευνες θα είναι απαραίτητες ώστε να καταλήξουμε πραγματικά στο σημείο εκκίνησης της πλάκας, λέει στη Hannah Osborne του περιοδικού Newsweek ο Jonathan Prag, ιστορικός στο Πανεπιστήμιο της Οξφόρδης που δεν συμμετείχε στη μελέτη. Το επόμενο λογικό βήμα θα είναι η σύγκριση του κειμένου με άλλες επιγραφές που έχουν ρίζες την Κω και τη Ναζαρέτ, συμπληρώνει. Μέσω του εμπορίου, πετρώματα από την Κω θα μπορούσαν ενδεχομένως να φτάσουν στη Ναζαρέτ.
Μπορεί να υπάρχει ένα ακόμα σενάριο: ότι η πλάκα γράφτηκε από έναν καλά πληροφορημένο πλαστογράφο τον 19ο αιώνα, λίγο πριν αποκτηθεί από τον γάλλο συλλέκτη Wilhelm Froehner το 1878, λέει ο αρχαιολόγος Robert Tykot του Πανεπιστημίου της Νότιας Φλόριντα στο περιοδικό Science News.
Σε κάποιο σημείο ο Froehner (ή ο πωλητής του) πιθανότατα εξαπατήθηκε προβαίνοντας σε μια ακριβή αγορά – αν και, όπως λέει ο Harper στο περιοδικό Science News, «το πώς ακριβώς απέκτησε ο Froehner την πλάκα θα παραμείνει πιθανώς για πάντα ασαφές».
