Paper Νορβηγού Δρ. Φιλοσοφίας: Γιατί ο Ιησούς πιθανότατα δεν υπήρξε; Τα δύο μέτρα και δύο σταθμά του Ehrman
Έχουμε τονίσει πολλές φορές τα έξι χρόνια λειτουργίας του mythikismos.gr πώς οι μυθικιστικές θέσεις για την ιστορικότητα του Ιησού κερδίζουν ολοένα και περισσότερο έδαφος εντός της ακαδημαϊκής κοινότητας. Η πορεία που ακολουθεί τα τελευταία χρόνια το συγκεκριμένο ρεύμα, ομοιάζει με την αντίστοιχη εξέλιξη που είχε τις δεκαετίες του ’70 και του ’80 η θεωρία του Βιβλικού Μινιμαλισμού (που θεωρεί την ιστορικότητα των γεγονότων και των προσώπων της Π. Διαθήκης εξαιρετικά αναξιόπιστη), η οποία σήμερα αποτελεί μία mainstream θέση στο ακαδημαϊκό γίγνεσθαι. Στα καθ’ ημάς τώρα, είναι γεγονός ότι την τρέχουσα δεκαετία οι Μυθικιστικές θέσεις κερδίζουν ολοένα και μεγαλύτερη αναγνωρισημότητα στο ελληνικό διαδίκτυο (βλ. και ένα σχετικό άρθρο εδώ) προκαλώντας τόσο το ενδιαφέρον, όσο και τον σκεπτικισμό. Και στεκόμενοι στο δεύτερο, ο σκεπτικισμός αυτός δεν προέρχεται μόνον από ανθρώπους που θα μπορούσε κανείς να χαρακτηρίσει πιστούς. Η εξέλιξη αυτή είναι φυσικά απόλυτα φυσιολογική (από τη στιγμή που γίνεται καλοπροαίρετα και δίχως περίεργες ή αφανείς σκοπιμότητες) όσο και χρήσιμη, από τη στιγμή που μέσα από την ανταλλαγή επιχειρημάτων, στοιχείων και δεδομένων, προάγεται ο διάλογος και βγαίνουν περισσότερο χρήσιμα συμπεράσματα. Ένας από τους ακαδημαϊκούς που υπερπροβάλλει η αντιμυθικιστική (ας την χαρακτηρίσουμε έτσι) πλευρά, είναι οι αντιμυθικιστικές θέσεις του άθεου και πολυγραφότατου καθηγητή της Καινής Διαθήκης, Bart Ehrman, o οποίος παρά τα κείμενά του ενάντια στην αξιοπιστία των ευαγγελίων, τη νοθεία που υπέστησαν μέσα στο χρόνο και τη σκοτεινή ιστορία της πρωτοχριστιανικής περιόδου, αποτελεί ένθερμο υποστηρικτή του ιστορικού Ιησού, κάνοντας μάλιστα συχνά επιθέσεις στις μυθικιστικές θέσεις. Αντίστοιχα το Μυθικιστικό block έχει αρκετές φορές αντιταχθεί στις αιτιάσεις του Ehrman (βλ. ενδεικτικά το συλλογικό έργο Bart Ehrman and the quest of the historical Jesus of Nazareth ή τα σχετικά αφιερώματα του Vridar), τονίζοντας τις φαινομενικά αναίτια εμμονές του για το συγκεκριμένο ζήτημα, μέσω των οποίων χαμηλώνει ο πήχης της ακαδημαϊκής του αξιοπιστίας (σε αυτό το σημείο ο αναγνώστης καλείται να παρακολουθήσει κάποια στιγμή και αυτό το βίντεο). Στην προσπάθειά μας να προσφέρουμε όσο τον δυνατόν καλύτερη ενημέρωση και πληροφορίες στους αναγνώστες μας, εντοπίσαμε και μεταφράσαμε (μέσω του μέλους μας Τάσου Καρανίκα) ένα αξιοπρόσεκτο 14σέλιδο paper του Νορβηγού Δρ. Φιλοσοφίας, Narve Strand, με τίτλο ” Γιατί ο Ιησούς πιθανότατα δεν υπήρξε; Τα δύο μέτρα και δύο σταθμά του Ehrman“. Διαβάζοντάς το ο αναγνώστης μπορεί να αντιληφθεί για ποιον λόγο το debate για την ιστορικότητα του Ιησού παραμένει ανοικτό, ποιος είναι ο λόγος που η με πάση θυσία εμμονή σε έναν ιστορικό Ιησού είναι ξεκάθαρα αντιεπιστημονική, καθώς επίσης και να εντοπίσει τα “κενά” της άποψης του Ehrman για το θέμα που εξετάζουμε. Έλληνες Μυθικιστές, 8/5/2019 ——————————————————————————————————————- Γιατί ο Ιησούς πιθανότατα δεν υπήρξε; Τα δύο μέτρα και δύο σταθμά του Ehrman Του Narve Strand, Δρ. Φιλοσοφίας, λέκτορα στο πανεπιστήμιο Επιστημών και Τεχνολογίας της Νορβηγίας Μετάφραση στην...
“Ερείπια” του Βολνέ: Εντός του Μαΐου η πρώτη κυκλοφορία τους στα ελληνικά
Τον Αύγουστο του 2018 σας είχαμε πληροφορήσει για την επικείμενη έκδοση του έργου “Ερείπια ή συλλογισμοί επί της εναλλαγής των αυτοκρατοριών” (1789) του Constantin François de Chassebœuf ή κόμη του Βολνέ, από τη σειρά Lux Orbis των εκδόσεων iWrite, σε μετάφραση Βαγγέλη Τσαγγαλά. Πρόκειται για την πρώτη ελληνική μετάφραση ενός εκ των σημαντικότερων έργων του Γαλλικού Διαφωτισμού, που για τους αναγνώστες μας παρουσιάζει τεράστιο ενδιαφέρον, μιας και ο Βολνέ αποτέλεσε έναν από τους πρώτους Μυθικιστές της Γαλλικής Σχολής στα τέλη, περίπου, του 18ου αιώνα. Με μερικούς μήνες καθυστέρηση σε σχέση με τα όσα ανακοινώσαμε τότε και 230 ολόκληρα χρόνια από την πρώτη της έκδοση στα Γαλλικά (προτού ο πρόεδρος των ΗΠΑ, Τόμας Τζέφερσον προβεί στην πρώτη μετάφραση του βιβλίου για την αγγλική γλώσσα), η σημαντική αυτή μελέτη συνολικής έκτασης 488 σελίδων, αναμένεται να κυκλοφορήσει στα τέλη του Μαΐου για το ελληνικό αναγνωστικό κοινό. Μέσα από το παρόν άρθρο σας παρουσιάζουμε κατ’ αποκλειστικότητα το εξώφυλλο της προσεγμένης αυτής επερχόμενης έκδοσης. Πρόκειται δίχως αμφιβολία για ένα σημαντικότατο εκδοτικό γεγονός, η πρώτη κυκλοφορία ενός σπάνιου έργου που δεν πρέπει να λείψει από τη βιβλιοθήκη κανενός ιστορικού μελετητή της περιόδου του Διαφωτισμού και φυσικά από καμία συλλογή ερευνητή των Μυθικιστικών θέσεων. Ακολουθεί το κείμενο οπισθοφύλλου: Tα “Ερείπια” του Βολνέ κυκλοφορούν στα τέλη του 18ου αιώνα, αντανακλώντας με τον καλύτερο δυνατό τρόπο τις ιδέες του Διαφωτισμού. Το κεντρικό τους νόημα είναι ότι η ευημερία των αυτοκρατοριών είναι άμεσα συνυφασμένη με την ποιότητα της Παιδείας που δίνουν οι εκάστοτε κυβερνώντες στους πολίτες. Στο βιβλίο, που πρώτος μετέφρασε στα αγγλικά ο Thomas Jefferson, ο αναγνώστης θα συναντήσει κεφάλαια που θίγουν κοινωνικοπολιτικά ζητήματα και φιλοσοφικούς προβληματισμούς όπως την παρουσία του ανθρώπου στο σύμπαν, τις απαρχές της οργάνωσης των κοινωνιών, την προέλευση των κυβερνήσεων και των νόμων, τον φόβο και τις συνωμοσίες των τυρράνων, την αναζήτηση της αλήθειας, τις πηγές των δεινών στις κοινωνίες, ερωτήματα σχετικά με την πιθανή μελλοντική βελτίωση του ανθρώπινου γένους, καθώς επίσης και μία εξαντλητική ανάλυση πάνω σε θέματα θρησκευτικού συγκρητισμού. Άλλωστε ο Βολνέ αποτέλεσε έναν από τους πρώτους Μυθικιστές της Γαλλικής Σχολής, αναδεικνύοντας τα ερευνητικά πεδία της προέλευσης των θρησκευτικών ιδεών, των σχέσεων χριστιανισμού και ηλιακής λατρείας, της αμφισβήτησης του ιστορικού Ιησού και των ομοιοτήτων της πρωταγωνιστικής φιγούρας της κυρίαρχης θρησκείας με προγενέστερες μεσογειακές θεότητες. 230 χρόνια μετά την έκδοσή τους, “Τα Ερείπια” κυκλοφορούν για πρώτη φορά στην ελληνική γλώσσα. Στον τόμο που κρατάτε στα χέρια σας συμπεριλαμβάνεται και ένα ακόμa έργο του Βολνέ, το “Ο νόμος της φύσης” ή “Φυσικός Νόμος”. Η κυκλοφορία του έργου από τη σειρά Lux Orbis των εκδόσεων iWrite αποτελεί ένα σημαντικότατο εκδοτικό γεγονός, που αποκαλύπτει στο αναγνωστικό κοινό ένα σπουδαίο, πλην όμως λησμονημένο κείμενο του Γαλλικού...
“Άγιο” φως χωρίς αγιότητα: Το τέλος της πολύχρονης πλάνης
Ιστορική θα μπορούσε να χαρακτηριστεί η πρόσφατη έκδοση της δημοσιογραφικής έρευνας του Δημήτρη Αλικάκου, “Λύτρωση” (εκδ. Εκκρεμές), που κυκλοφόρησε εντός του Μαρτίου στα βιβλιοπωλεία της χώρας. Κι αυτό διότι ύστερα από 11 αιώνες, το περίφημο άγιο φως των Ιεροσολύμων μοιάζει να απεκδύεται οριστικά και αμετάκλητα τη θαυματουργική του φύση. Του Μηνά Παπαγεωργίου, δημοσιογράφου-συγγραφέα Μια σειρά από συνεντεύξεις με τον ίδιο τον πατριάρχη, τον σκευοφύλακα και υψηλόβαθμους αγιοταφίτες ιερείς που περιλαμβάνονται στο βιβλίο, ήρθαν να προκαλέσουν αναταραχή στις συνειδήσεις εκατομμυρίων ανά τον κόσμο πιστών, αφού αποκαλυψαν με τον πλέον κατηγορηματικό τρόπο ότι η αφή του φωτός πραγματοποιείται κάθε χρόνο με τη βοήθεια ενός… αναπτήρα. Άλλωστε, εδώ και μερικούς μήνες, η επίσημη ιστοσελίδα του πατριαρχείου είχε φροντίσει να αφαιρέσει από τα κείμενά της κάθε αναφορά ή υπόνοια σε θαυματουργικό γεγονός που λαμβάνει χώρα εντός του “πανάγιου τάφου” (ένα μνημείο που μετά και τα περσινά πορίσματα των αρχαιολογικών ερευνών που διεξήχθησαν εντός του, αποδείχθηκε ότι αποτελεί δημιούργημα του 4ου μεταχριστιανικού αιώνα) κάθε Μ. Σάββατο. Για την έρευνα του Δημήτρη Αλικάκου απαιτήθηκαν τρία ταξίδια στα Ιεροσόλυμα, συζητήσεις με τους πρωταγωνιστές της ετήσιας τελετής του αγίου φωτός (όλες τους καταγεγραμμένες με οπτικοακουστικά μέσα) και φυσικά η απαραίτητη βιβλιογραφική έρευνα. Τεράστια εντύπωση προκαλεί στον αναγνώστη η τραγικότητα της ψυχοσύνθεσης των μελών της αγιοταφικής κοινότητας, από τα λεγόμενα των οποίων συμπεραίνει κανείς ότι λαχταρούσαν εδώ και χρόνια να επικοινωνήσουν αποτελεσματικά την αλήθεια για την αφή του αγίου φωτός, ένα γεγονός που εδραιώθηκε ως (υποτιθέμενο) θαύμα διαμέσου των αιώνων στις συνειδήσεις των πιστών. Οι αγιοταφίτες αποπειρώνται, πλέον, να προσδώσουν στην όλη τελετή ένα βαθιά συμβολικό χαρακτήρα, αντίστοιχο με τον καθαγιασμό των υδάτων που λαμβάνει χώρα κάθε χρόνο κατά την ημέρα των Θεοφανείων. Όλα αυτά, βέβαια, πριν την έκδοση του βιβλίου. Διότι μετά τον σάλο που ξεκίνησε να προκαλείται με την κυκλοφορία του, τα ειδικά δημοσιεύματα στον ηλεκτρονικό Τύπο και τα σχετικά τηλεοπτικά ρεπορτάζ, το πατριαρχείο Ιεροσολύμων έδειξε να αναδιπλώνει την τακτική του και να απειλεί με μηνύσεις τον συγγραφέα, αφού όπως υποστήριξε ο νομικός του εκπρόσωπος οι συνεντεύξεις με τους αγιοταφίτες πραγματοποιήθηκαν δίχως τη συναίνεσή τους! Ο Αλικάκος αναγκάστηκε να προχωρήσει στη δημοσίευση μιας σειράς φωτογραφιών και σύντομων βίντεο, μέσω των οποίων φαίνονται ξεκάθαρα, μπροστά στους ιερείς, τόσο η κάμερα όσο και το ψηφιακό μαγνητόφωνο, γεγονός που καταρρίπτει πέραν πάσης αμφιβολίας τους ισχυρισμούς του… πανικόβλητου πατριαρχείου. Εντύπωση, επίσης, προκαλεί μέχρι και τη στιγμή που γράφονται αυτές οι γραμμές (αρχές Απριλίου) η εκκωφαντική σιωπή της Ελλαδικής Ορθόδοξης Εκκλησίας, που κάθε χρόνο στήνει τη δική της… φιέστα στο αεροδρόμιο Ελ. Βενιζέλος, υποδεχόμενη το φως με τιμές αρχηγού κράτους μαζί με στρατιωτικές μπάντες και εκπροσώπους της Πολιτείας. Η Ιερά Σύνοδος ακολουθεί επισήμως -και πέρα από τις μεμονωμένες φωνές ακραίων μελών της-...
Κυκλοφορούν τα νέα “Αιρετικά” με έντονο άρωμα Μυθικισμού (27/4)
Στις 30 Δεκεμβρίου του 2018 η Documento είχε κυκλοφορήσει ένα άκρως ενδιαφέρον τεύχος αφιερωμένο στο ρεύμα του Μυθικισμού και την ιστορικότητα του Ιησού, στο πλαίσιο της έκδοσης του τόμου “Αιρετικά” που κυκλοφορεί με την εφημερίδα σε ακαθόριστες χρονικά στιγμές μέσα στον χρόνο. Είχε προηγηθεί ένα ακόμη τεύχος των Αιρετικών με έντονο “μυθικιστικό άρωμα” στα μέσα Αυγούστου. Το Σάββατο 27 Απριλίου του 2019, η εφημερίδα “ξαναχτυπά” με τον όγδοο κατά σειρά τόμο του περιοδικού να είναι έτοιμος να προκαλέσει συζητήσεις και γόνιμο προβληματισμό στο αναγνωστικό κοινό, παρουσιάζοντας μια σειρά από πολύ ενδιαφέροντα άρθρα που σχετίζονται άμεσα με τη χρονική περίοδο που διανύουμε. Αρκετά από αυτά τα κείμενα έχουν και αυτή τη φορά άμεση σχέση με τις μυθικιστικές αναζητήσεις. Τα επερχόμενα “Αιρετικά” κυκλοφορούν με τίτλο “Χριστός και Χριστιανισμός: 10+6 ζητήματα για τον Ιησού, τα κλεμμένα αρχέτυπα και τη θρησκεία που ίδρυσε ο Παύλος“. Παρακάτω σας παρουσιάζουμε κατ’ αποκλειστικότητα τα περιεχόμενα του τεύχους, ευχόμενοι προκαταβολικά καλή ανάγνωση σε όσους το αποκτήσουν:...
Μία σύνοψη για την ιστορικότητα του Ιησού (Σειρά άρθρων – μέρος έβδομο)
(Η δημοσίευση αυτή είναι τμήμα της σειράς δημοσιεύσεων περί της Ιστορικότητας του Ιησού. Διαβάστε το πρώτο μέρος για τα κριτήρια ιστορικότητας πατώντας εδώ, το δεύτερο περί Ιώσηπου πατώντας εδώ, το τρίτο μέρος περί Σλαβονικού Ιώσηπου πατώντας εδώ, το τέταρτο μέρος για τους “ανταγωνιστές Μεσσίες” του Ιησού πατώντας εδώ, το πέμπτο μέρος για τις πηγές του 2ου αιώνα εδώ και το έκτο μέρος για το προφίλ του επαναστάτη Ιησού εδώ). Είδαμε ήδη σε μια σειρά δημοσιεύσεων αρκετά από τα ιστορικά στοιχεία που αναφέρονται στην “εποχή του Ιησού”, για να καταλάβουμε ότι δεν υπάρχει κανένα πραγματικό στοιχείο που να επιβεβαιώνει την ιστορικότητά του, όπως μας την δείχνουν τα ούτως ή άλλως αντικρουόμενα Ευαγγέλια. Κι όλα αυτά παρά τα κοσμοϊστορικά συμβάντα που υποτίθεται πώς έλαβαν χώρα μπροστά σε τόσες χιλιάδες κόσμο, όχι μόνο Εβραίων αλλά και Ρωμαίων, που πέρασαν απαρατήρητα από τους ιστορικούς και τα κείμενα της εποχής. Του Φιλίστωρα, Ιστορικού Είπαμε επίσης ότι δεν γνωρίζουμε ποιοι έγραψαν τα Ευαγγέλια, ούτε πότε γράφτηκαν, αλλά έχουμε την πρώτη χριστιανική αναφορά για αυτά, στο τέλος του 2ου αι. από τις επιστολές του Ειρηναίου. Παράλληλα, τα πρώτα ολοκληρωμένα κείμενα είναι του 4ου αιώνα και στο διάστημα ανάμεσα σε αυτά τα όρια, μόνο κάποια σπαράγματά τους. Στα κείμενα που προηγήθηκαν είδαμε ότι δεν υπάρχει καμία ξεκάθαρη και επαρκής πληροφορία περί του ιστορικού Ιησού και το μόνο που ξέρουμε από αυτά είναι ότι από το 112 κ.ε. και μετά εμφανίζονται διάφοροι “χριστιανοί”, αλλά ακόμα και για την ιδεολογία τους δεν υπάρχουν επαρκείς πληροφορίες. Να σημειωθεί ότι και η ιστορικότητα των μαθητών του επίσης είναι αβέβαιη. Όσο για τον Παύλο, τα μόνα που ξέρουμε είναι από τις Πράξεις και τις Επιστολές του, δηλαδή χριστιανικά κείμενα που του αποδίδονται. Κάποια από αυτά είναι σίγουρα νόθα, ενώ υπάρχουν και άλλα χριστιανικά που τον μνημονεύουν (η πρώτη αναφορά είναι στην Α’ επιστολή του Κλήμεντος ίσως του 125 κ.ε.). Αυτό δεν σημαίνει αναγκαστικά ότι ο Παύλος δεν υπήρξε, μας κάνει να καταλάβουμε, όμως, ότι η ιστορικότητα του Ιησού των Ευαγγελίων είναι κάτι πάρα πάνω από αβέβαιη και οι απαρχές της θρησκείας, διαφορετικές και θολές, η δε εικόνα που έχουμε για τον Ιησού είναι πλέον μυθοποιημένη με στοιχεία από τη δράση των πολλών μεσσιών της μεσσιανικής εποχής ή παραποιημένα. Να σημειωθεί επίσης η πληθώρα και άλλων Ευαγγελίων που δεν μπήκαν στον επίσημο κανόνα, είναι εντελώς διαφοροποιημένα σε σχέση τα τέσσερα γνωστά. Αυτά τα κείμενα θεωρήθηκαν επισήμως απόκρυφα, αν και συχνά η επίσημη Εκκλησία αντλεί πληροφορίες από αυτά όταν την βολεύουν. Οι χρονολογίες κλειδιά που θα πρέπει να έχουμε υπόψη μας για την κατανόηση του τι έχει συμβεί είναι η καταστροφή της Ιερουσαλήμ και του Ναού και 64-70 κ.ε. και η οριστική διασπορά το 135/6 κ.ε. Οι Πράξεις και οι Επιστολές αναφέρονται σε εκείνη την εποχή, τα Ευαγγέλια μια γενιά νωρίτερα. Για την αναταραχή...
