Από τις 19 Οκτωβρίου μέχρι και τις 21 Δεκεμβρίου του 2016, ο καθηγητής της Συγκριτικής Φιλοσοφίας της Θρησκείας, και Προκοσµήτορας της Θεολογικής Σχολής στο Πανεπιστήµιο Αθηνών, κ. Μάριος Μπέγζος, “μύησε” εκατοντάδες συμπολίτες μας στον θαυμαστό κόσμο της Συγκριτικής Θρησκειολογίας, μέσα από δέκα μαθήματα που λάμβαναν χώρα κάθε Τετάρτη στην αίθουσα Λόγου και Τέχνης της Στοάς του Βιβλίου (δείτε αναλυτικά το πρόγραμμα εδώ). Ήταν τέτοιας μορφής η διδασκαλία του καθηγητή Μπέγζου, που μπορούμε μετά βεβαιότητας να υποστηρίξουμε πώς τα συγκεκριμένα μαθήματα θα μπορούσε άνετα να τα παρακολουθήσει, δίχως να δυσανασχετήσει ούτε στιγμή, o οποιοσδήποτε ανοιχτόμυαλος πιστός ή μη πιστός αναζητητής της γνώσης.
Το κοινό είχε την ευκαιρία να περιπλανηθεί στις έννοιες του ιερού και της θρησκευτικότητας, γνωρίζοντας μέσα από ένα καθαρά επιστημονικό πρίσμα (δίχως ίχνος φανατισμού και προτίμησης σε συγκεκριμένα φιλοσοφικά μονοπάτια) τα μεγάλα θρησκευτικά ρεύματα της ανθρωπότητας, να γνωρίσει τις έννοιες της κοσμικότητας, της αρνησιθρησκίας (αθεΐα), του μυστικισμού και του θρησκευτικού φονταμενταλισμού. Κύριος στόχος των μαθημάτων ήταν να καταδείξουν τα διαχρονικά “προβλήματα” που προκύπτουν στην ανθρώπινη συνείδηση -ατομική και συλλογική- από την αποδοχή ή απόρριψη του θρησκευτικού συναισθήματος, είτε αυτό αφορά πεποιθήσεις που προβάλλονται μέσα από οργανωμένα θρησκευτικά ιερατεία, είτε όχι.
Μια απάντηση με βαρύνουσα σημασία
Στο τέλος κάθε μαθήματος, ο κ. Μπέγζος έδινε τη δυνατότητα στο κοινό να απευθύνει έναν συγκεκριμένο κάθε φορά αριθμό ερωτήσεων, με σκοπό είτε την επεξήγηση των ήδη λεχθέντων, είτε το άνοιγμα της κουβέντας σε παρεμφερή ζητήματα.
Στο έβδομο μάθημα, αυτό της 30ης Νοεμβρίου, αφιερωμένο στην “Αρνησιθρησκία και τον Επιστημολογικό, κοινωνιολογικό και ανθρωπολογικό αθεϊσμό στη νεωτερικότητα”, ο καθηγητής δέχτηκε ερώτημα από το κοινό αναφορικά με το ρόλο της ανάπτυξης του Ιστορικισμού κατά την περίοδο του 17ου και 18ου αιώνα και το πώς με αυτόν τον τρόπο ξεκίνησε να αλλάζει η θέαση των ιστορικών γεγονότων (και του πεδίου της ιστορίας των θρησκειών ειδικότερα), γεγονός που οδήγησε στην εμφάνιση ερευνητικών πεδίων όπως η αμφισβήτηση της εγκυρότητας της Βίβλου (Βιβλικός Μινιμαλισμός), της ιστορικότητας του Ιησού (Μυθικισμός), της γνησιότητας επιστολών του Παύλου, ακόμη και στην πρόταση νέων μορφών χρονολόγησης από τον ακαδημαϊκό κόσμο (Π.Κ.Ε -προ Κοινής Εποχής και Μ.Κ.Ε).
Η απάντηση του καθηγητή Μπέγζου στάθηκε ξανά στο ύψος των περιστάσεων (θυμίζουμε τη στάση του προ εξαετίας σε ερώτημα για την ιστορικότητα του Ιησού στη Δημόσια Τηλεόραση). Αρχικά ανέφερε πώς ο Ιστορικισμός επέφερε σημαντικότατες αλλαγές στον τρόπο θέασης της Ιστορίας, μιας και πλέον κάθε συμβάν που αξιολογείται “οφείλει” να μαρτυρείται από τις πηγές, ενώ παράλληλα και οι σχετικές μαρτυρίες πρέπει να διασταυρώνονται. Χαρακτήρισε τον Ιστορικισμό μία “σωστή μέθοδο” που βασίζεται στην ιστορική εμπειρία, δηλαδή την αρχαιολογική σκαπάνη και την ερμηνεία των κειμένων.
Στη συνέχεια, όμως, πήγε τα πράγματα ένα βήμα παραπέρα αναφέροντας χαρακτηριστικά (η υπογράμμιση με έντονα γράμματα δική μας): “Με τα Βιβλικά δεδομένα, είτε της Παλαιάς Διαθήκης, είτε της Καινής, δεν έχουμε μαρτυρίες εκτός της Βίβλου και επομένως δεν έχουμε δυνατότητα ιστορικής, αντικειμενικής επιστημονικής επαλήθευσης. Και εκεί δημιουργείται, βεβαίως, ένας προβληματισμός, ο οποίος λύνεται κατά έναν ορισμένο τρόπο, εάν δεχτούμε ότι τα Βιβλικά αυτά κείμενα αφορούν μία ορισμένη κοινότητα, δεν είναι κείμενα ιστορικά – είναι κείμενα πίστεως […]“.
Ακούστε ολόκληρη τη σχετική απάντηση του καθηγητή Μάριου Μπέγζου πατώντας εδώ.
Έλληνες Μυθικιστές, 27/12/2016
