Το πρώτο μυθιστόρημα Έλληνα συγγραφέα με άρωμα Μυθικισμού είναι γεγονός. “Η Συνωμοσία του Παύλου” (εκδ. Πηγή) του Αλέξανδρου Πιστοφίδη κυκλοφορεί πλέον σε όλα τα μεγάλα βιβλιοπωλεία της χώρας, προκαλώντας ενθουσιασμό σε αναγνώστες και κριτικούς. Παρακάτω παραθέτουμε ένα από τα πρώτα σχετικά κείμενα που έχουν δει το φως της δημοσιότητας, ώστε να πάρετε μια γεύση για το τι ακριβώς εννοούμε.
Η «Συνωμοσία του Παύλου» του Αλέξανδρου Πιστοφίδη είναι ένα ιστορικό μυθιστόρημα που παρουσιάζει ένα ιδιαίτερο ενδιαφέρον, μιας και αποτελεί το πρώτο μυθικιστικό μυθιστόρημα στην Ελλάδα.
Η πλοκή τοποθετείται στα μέσα του 1ου μεταχριστιανικού αιώνα στη Ρώμη. Το κίνημα του Χριστιανισμού, που ξεκίνησε από την Ιουδαία και εξαπλώθηκε με γρήγορους ρυθμούς, φτάνει και στην Αιώνια Πόλη. Με φόντο αυτή την εποχή, που σηματοδότησε ούτως ή άλλως μια περίοδο πολλών και ποικίλων αλλαγών στη Δύση, και μία από τις σπουδαιότερες και λαμπρότερες πόλεις του γνωστού τότε κόσμου, στήνεται η πλοκή του μυθιστορήματος.
Γράφει η Χρύσα Βασιλείου
Κεντρικοί ήρωες είναι μια ομάδα επιφανών Ρωμαίων αξιωματούχων που σχεδιάζει τη δολοφονία του αυτοκράτορα Νέρωνα. Ανάμεσά τους προσωπικότητες της εποχής, όπως ο ποιητής Σενέκας και ο ανιψιός του, επίσης ποιητής, Λουκανός. Θεωρώντας πως αξίζει να πάρουν με το μέρος τους τους οπαδούς της νέας θρησκείας κανονίζουν να έρθουν σε επαφή με τον πνευματικό τους ηγέτη, τον απόστολο Παύλο, τον σημαντικότερο κήρυκα και πρεσβευτή του Χριστιανισμού, ο οποίος αναμένεται να φτάσει σύντομα στη Ρώμη.
Προκειμένου να κατανοήσουν τι ακριβώς πρεσβεύει η νέα θρησκεία, αλλά και το ποιος είναι ο Παύλος και τι επιδιώκει, οι Ρωμαίοι επιδίδονται σε μια ιδιάζουσα μελέτη της. Μέσα από ιστορικά κείμενα και πηγές, συζητήσεις, σχολιασμούς και αναλύσεις επί αναλύσεων κατά τη διάρκεια των περιβόητων συμποσίων τους, οι αξιωματούχοι ανακαλύπτουν κι επεξεργάζονται τα βαθύτερα νοήματά της, τις διδαχές και τις παρακινήσεις προς τους πιστούς της, αλλά και τις κρυμμένες φιλοδοξίες των ηγετών της. Συγκρίνοντας τις τελετουργίες της με εκείνες άλλων θρησκειών, προσπαθώντας να αποκωδικοποιήσουν το βαθύτερο νόημά της και δημιουργώντας πιθανά σενάρια για τη μελλοντική εξάπλωση -και ίσως επικράτησή της- κατανοούν το πόσο επικίνδυνη μπορεί να γίνει τόσο για την παρούσα όσο και για τη μελλοντική κοινωνικοπολιτική κατάσταση, το πολίτευμα της δημοκρατίας και τον δυτικό τρόπο ζωής και σκέψης. Όσο για τον φαινομενικό ηγέτη της, τον Παύλο, όσο προχωρά η αφήγηση τόσο πιο έντονη γίνεται η διαρκής παρουσία του, έστω κι αν είναι σωματικά απών στο μεγαλύτερο μέρος της πλοκής, αλλά και κορυφώνεται το ενδιαφέρον για την πολυπόθητη συνάντησή του με τον Σενέκα και την ενδιαφέρουσα λεκτική ‘διαμάχη’ τους, λίγο προτού τελειώσουν όλα…
Υπάρχουν πολλοί λόγοι που το συγκεκριμένο βιβλίο αποτελεί ένα αληθινά εξαίσιο μυθιστόρημα. Πρώτα απ’ όλα, το θέμα που διαπραγματεύεται. Βασισμένο σε ιστορικά πρόσωπα και ένα πραγματικό γεγονός -την περιβόητη συνωμοσία του Πείσωνα, που είχε ως στόχο τη δολοφονία του Νέρωνα- ο συγγραφέας στήνει μια πλοκή άκρως ενδιαφέρουσα, ιντριγκαδόρικη και πολύ ‘τίμια’. Ενδιαφέρουσα γιατί έχει να κάνει με ένα θέμα που απασχολεί πολλούς, αυτό της θρησκείας, ασχέτως από το τι πιστεύει ο καθένας. Ιντριγκαδόρικο γιατί ανέκαθεν μια συνωμοσία με κρυμμένα μυστικά, σχέδια που καταστρώνονται πίσω από κλειστές πόρτες και ανθρώπους που αποφασίζουν να τα παίξουν όλα για όλα πάντα ξυπνά το αναγνωστικό ενδιαφέρον – ειδικά αν μιλάμε για μια συνωμοσία που εκτυλίσσεται στη ‘βασίλισσα’ της ίντριγκας, την πόλη της Ρώμης. Και ‘τίμια’, γιατί η ιστορική αλήθεια είναι διάχυτη σε κάθε σελίδα του βιβλίου. Ο συγγραφέας έχει κάνει μια καταπληκτική, μακροχρόνια και εις βάθος έρευνα, τα αποτελέσματα της οποίας «έπλασε» σε μορφή μυθιστορήματος. Παρόλο που ένα μέρος της πλοκής αποτελεί φυσικά προϊόν της φαντασίας του, οι πολλές κι άκρως κατατοπιστικές παραπομπές μαρτυρούν τον μόχθο και την επιμέλειά του στο καθετί: από τα γεγονότα και τις συνομιλίες των πρωταγωνιστών, μέχρι τον τρόπο σκέψης και την ιδεολογία του καθενός εξ’ αυτών, που επηρεάζει μοιραία και τα λεγόμενα ή τη συμπεριφορά του. Με συνέπεια και σεβασμό έχει αποδώσει στον καθένα τα χαρακτηριστικά που τον διέκριναν σε όλα τα στάδια του βίου του αλλά και τις πράξεις του, καλές ή κακές, με όλες τις επιβραβεύσεις και τις συνέπειες που είχαν.
Φυσικά, ο απόλυτος ‘πρωταγωνιστής’ του βιβλίου είναι ο απόστολος Παύλος. Αυτή η ιδιαίτερη μορφή του Χριστιανισμού, η τόσο αμφιλεγόμενη. Για κάποιους ο ηγέτης των χριστιανών στα δύσκολα πρώτα χρόνια της νέας θρησκείας, για κάποιους άλλους ένας έξυπνος και φιλόδοξος άνθρωπος, που ήθελε να εξυπηρετήσει τους δικούς του σκοπούς και το πέτυχε μέσω της εξάπλωσης του Χριστιανισμού και της φλογερής πίστης των οπαδών του. Διαβάζοντας το βιβλίο, ο αναγνώστης μπορεί (και οφείλει) να διαμορφώσει τη δική του άποψη και για το πρόσωπό του, και για τα υπόλοιπα γεγονότα που ξεδιπλώνονται στις σελίδες του.
Ιδιαίτερα ενδιαφέρουσα και έξυπνη η χρήση των πολλών διαλόγων, οι οποίοι διατηρούν ζωντανή την αφήγηση και φέρνουν σε ευθεία αντιπαράθεση την παλαιά με τη νέα θρησκεία, έτσι ώστε και οι δύο να απογυμνώνονται στα μάτια του αναγνώστη, περιμένοντας την κρίση του. Όπως και το ότι ένας εκ των κεντρικών χαρακτήρων είναι γυναίκα, και μάλιστα εταίρα: η πρωτοχριστιανή Επίχαρις, χαρακτηριστικό παράδειγμα ανθρώπου που επιζητεί τον λυτρωμό μέσα από τον πόνο και τη λατρεία προς τη νέα θρησκεία, μπορεί να εκφράσει τις σκέψεις της μπροστά σε έναν Ρωμαίο αξιωματούχο, κάνοντας ανοιχτό διάλογο μαζί του. Από τις πιο ενδιαφέρουσες σκηνές του βιβλίου ο μακροσκελής και αποκαλυπτικός για πολλά ζητήματα διάλογός της με τον Μάρκο Ανναίο Λουκανό.
Τη «Συνωμοσία του Παύλου» θα τη βρουν εξαιρετικά ενδιαφέρουσα όχι μόνο οι λάτρεις του ιστορικού μυθιστορήματος ή οι οπαδοί του μυθικισμού, αλλά και όλοι όσοι αρέσκονται σε βιβλία που δεν προσφέρουν μονάχα ψυχαγωγία αλλά επιπλέον μορφώνουν, αφυπνίζουν και προβληματίζουν τον αναγνώστη, βάζοντας τον σε μια διαδικασία καλλιέργειας ιδεών και σκέψεων. Που τον ωθούν σε κριτική, τον κάνουν να ανοίξει το μυαλό του, να διαμορφώσει την προσωπική του άποψη και να εξάγει τα δικά του συμπεράσματα· και τελικά, έχοντας ολοκληρώσει την ανάγνωση, τον έχουν μετατρέψει σε έναν πιο σκεπτόμενο και ώριμο άνθρωπο.
