Ενθουσιασμός για το μεγάλο Μυθικιστικό debate του Οκτωβρίου στις ΗΠΑ
Τον Ιούνιο του 2015, είχαμε ενημερώσει τους επισκέπτες του Mythikismos.gr για το επερχόμενο -εντός του περσινού Φθινοπώρου- μεγάλο debate που επρόκειτο να λάβει χώρα στις ΗΠΑ, αναφορικά με τη διαμάχη για την ιστορικότητα του Ιησού. Η καμπάνια στο kickstarter δεν απέδωσε τα αναμενόμενα, παρ’ όλα αυτά η δραστήρια ομάδα των φίλων Μυθικιστών του Μιλγουόκι βρήκε τους απαραίτητους πόρους και στις 21 του προσεχούς Οκτώβρη διοργανώνει το τρίτο “Mythinformation Conference”. Εκεί, σύμφωνα με το πρόγραμμα που έχει αναρτηθεί, θα “διασταυρώσουν τα ξίφη τους” οι καθηγητές Bart Ehrman (υπέρ της ιστορικότητας του Ιησού) και Robert Price (κατά της ιστορικότητας του Ιησού), σε ένα Μυθικιστικό debate που αναμένεται να… αφήσει εποχή. O ενθουσιασμός που επικρατεί στην αντίπερα όχθη του Ατλαντικού (και όχι μόνο) είναι μεγάλος, γεγονός που αντανακλά με τον καλύτερο δυνατό τρόπο τη ραγδαία άνοδο του ενδιαφέροντος για τον ιστορικό Ιησού, σε παγκόσμια κλίμακα. Για όλους εμάς που κατοικούμε μακριά από τις Ηνωμένες Πολιτείες, υπάρχει η δυνατότητα ζωντανής παρακολούθησης του όλου event έναντι ενός αντιτίμου που αγγίζει τα 10 δολάρια. Για περισσότερες λεπτομέρειες πατήστε εδώ. Το who is who των συμμετεχόντων Από τη μία πλευρά, ο καθηγητής Bart Ehrman, γνωστός στο ελληνικό κοινό για μια σειρά από βιβλία του που έχουν μεταφραστεί από τις εκδόσεις Ενάλιος και Modern Times, ο οποίος τα τελευταία χρόνια έχει διαμορφώσει μία ξεκάθαρη θέση υπέρ της ιστορικότητας του Ιησού, με αποκορύφωμα την κυκλοφορία του βιβλίου του “Did Jesus Exist?“. Το εν λόγω πόνημα, μάλιστα, προκάλεσε τη μαζική αντίδραση αρκετών αξιόλογων εκπροσώπων του Μυθικισμού (Richard Carrier, D.M Murdock, Earl Doherty, Rene Salm, David Fitzgerald, Frank Zindler και Robert Price), που απάντησαν λίγους μήνες αργότερα με το “Bart Ehrman and the quest of the historical Jesus of Nazareth: An evaluation of Ehrman’s Did Jesus Exist?“. Στην άλλη πλευρά του τραπεζιού, θα βρεθεί ένα από τα “βαριά χαρτιά” του σύγχρονου Μυθικιστικού κινήματος, ο καθηγητής Robert Price, γνωστός στο εξωτερικό για μία σειρά από βιβλία υπέρ της Μυθικιστικής υπόθεσης που έχει κυκλοφορήσει, καθώς επίσης και για τη δραστηριότητά του ως παραγωγός της δημοφιλούς ιντερνετικής ραδιοφωνικής εκπομπής “Bible Geek“. Το ελληνικό κοινό έχει έρθει σε επαφή με τις απόψεις του Price μέσα από τη συνέντευξη που παραχώρησε στη δημοσιογραφική έρευνα του Μηνά Παπαγεωργίου, “Το πρόβλημα της ιστορικότητας του Ιησού” (εκδ. Δαιδάλεος). Έλληνες Μυθικιστές –...
Ο Μεσογαίας Νικόλαος για τον Μυθικισμό
Την 1η του Σεπτέμβρη και με αφορμή την έναρξη του νέου “εκκλησιαστικού έτους”, ο μητροπολίτης Μεσογαίας και Λαυρεωτικής Νικόλαος, απηύθυνε μέσα από την επίσημη ιστοσελίδα της μητρόπολής του έναν χαιρετισμό προς το “ποίμνιό” του. Μέσα από δεκατέσσερις παραγράφους, ο ορθόδοξος ιεράρχης φροντίζει να υπενθυμίσει στο ακροατήριό του τους κινδύνους που -κατά την άποψή του- αντιμετωπίζει στις μέρες μας η χριστιανική πίστη. Ανάμεσα σε αυτούς συγκαταλέγονται οι προσφυγικές ροές, η επιστήμη, η “κατευθυνόμενη παιδεία”, ο φιλοσοφικός ορθολογισμός και οι ανθρωπολογικές επιστήμες, η θεωρία της εξέλιξης, η πρόοδος στη γενετική, η θεωρία των πάντων στο πεδίο της αστροφυσικής, ο τρανσουμανισμός (εξτροπιανισμός), τα ανθρώπινα δικαιώματα, αλλά και ο… Μυθικισμός! Πράγματι, στην παράγραφο Ι του μηνύματός του, ο Νικόλαος αναφέρει χαρακτηριστικά: “Ἡ μεθοδευμένη ἐπιδίωξη εἴτε νὰ ἀμφισβητηθεῖ ἡ ἱστορικότητα τοῦ Χριστοῦ ἀπὸ τοὺς αὐτοαποκαλούμενους μυθικιστὲς εἴτε νὰ συκοφαντηθεῖ ἡ ἀκεραιότητα τῆς ζωῆς Του καὶ ἡ αὐθεντικότητα τῶν ἱερῶν κειμένων, καὶ ἡ παράλληλη προσπάθεια ἀποχριστιανοποίησης τῶν κοινωνιῶν μας μὲ τὴν κατάργηση τῶν συμβόλων καὶ τὸν ἀποχριστιανισμὸ τῆς κοινωνικῆς ζωῆς καὶ τῆς παιδείας, τελικὰ ἐπισφραγίζουν τὴν προσπάθεια ἀποδόμησης τῆς πίστεως.” Για το σημειολογικό του πράγματος, να τονίσουμε πώς είναι η πρώτη φορά που κορυφαίος εκπρόσωπος της ορθόδοξης εκκλησίας της Ελλάδας αναφέρεται δημόσια και ονομαστικά στο ρεύμα του Μυθικισμού (μέχρι τώρα ήμασταν συνηθισμένοι σε σχόλια χριστιανικών και ακροδεξιών ιστοσελίδων και εφημερίδων), γεγονός που φρονούμε ότι συνδέεται άμεσα με την πρόσφατη διοργάνωση του 1ου Πανελλαδικού Συνεδρίου για τον Μυθικισμό. Κατά τα άλλα αρνούμαστε να μπούμε στη διαδικασία περαιτέρω σχολιασμού της πλήρους αντιεπιστημονικής αυτής ανακοίνωσης του μητροπολίτη Μεσογαίας, αφήνοντάς την στην κρίση του αναγνωστικού κοινού. Είναι μάλιστα χαρακτηριστικό το γεγονός ότι ο Νικόλαος αποτελεί… θεωρητικά έναν από τους περισσότερο προοδευτικούς ιεράρχες της ορθόδοξης εκκλησίας της Ελλάδος, έχοντας πλούσιο βιογραφικό και σπουδές. Αναλογιζόμαστε τις αντίστοιχες απόψεις των λιγότερο “μορφωμένων” συναδέλφων του… Έλληνες Μυθικιστές, 5/9/16′ Ακολουθεί χαρακτηριστικό απόσπασμα του κειμένου του μ. Μεσογαίας Νικόλαου. Ἀγαπητοί μου ἀδελφοί, Α. Ὅλοι πλέον ἀντιλαμβανόμαστε ὅτι ἡ Ἐκκλησία μας πορεύεται σὲ μία θάλασσα πρωτοφανοῦς ἀσεβείας, συντονισμένης ὕβρεως, ἰσχυρῶν ἀμφισβητήσεων, ἀθεϊστικῆς μανίας, συστηματικῆς προσπάθειας ἀπόρριψης κάθε ἔννοιας μυστηρίου καὶ ἱερότητος, ὕπουλου διωγμοῦ κατὰ τῆς χριστιανικῆς πίστεως ἀποκαλυπτικοῦ διαμετρήματος, μάλιστα ἀπὸ τὰ ἴδια τὰ χριστιανικὰ συστήματα. Ἐκτιμᾶται ὅτι σὲ λίγα χρόνια, σὲ κάποιες μεγάλες Εὐρωπαϊκὲς πόλεις, οἱ μουσουλμάνοι θὰ εἶναι περισσότεροι ἀπὸ τοὺς χριστιανούς. Τὸ πραγματικὸ ὅμως πρόβλημα δὲν εἶναι ὅτι οἱ χριστιανοὶ θὰ εἶναι λιγότεροι, ἀλλὰ ὅτι ἤδη εἶναι λιγότερο χριστιανοὶ καὶ ἀκόμη περισσότερο ὅτι οἱ μεγαλύτεροι ἐχθροὶ τοῦ χριστιανισμοῦ εἶναι οἱ ἴδιοι οἱ χριστιανοί. Β. Ἐναντίον τῆς πίστεως ἔχει ἐπιστρατευθεῖ ἡ ἐπιστήμη, ἡ τεχνολογικὴ παντοδυναμία, τὰ μέσα πληροφόρησης, οἱ μηχανισμοὶ ψηφιακοῦ ἐλέγχου τῶν λεπτομερειῶν τῆς ζωῆς μας, ἡ πολιτική, ἡ κατευθυνόμενη παιδεία, ὁ ὑλιστικὸς τρόπος ζωῆς κ.λπ. Γ. Ὁ φιλοσοφικὸς ὀρθολογισμὸς καὶ οἱ ἱστορικὲς καὶ ἀνθρωπολογικὲς...
Josephus & The Jesus Forgeries (by Michael Sherlock)
In Memory of D.M. Murdock Josephus was an elite Jew, born in Jerusalem a few years after Jesus’ alleged crucifixion. He served as a Jewish military leader in Galilee, the very place alleged to have been home to Jesus. Josephus’ father, Matthais, was of Jewish royalty and lived during the alleged life of Jesus, in Jerusalem, the very town in which many of Jesus’ main events were supposed to have transpired. It is curious that Josephus’ father never mentioned a miracle worker by the name of Jesus of Nazareth. Josephus was also a Jewish historian who penned voluminous works on Jewish history. Two of his most renowned works were the ‘Antiquities of the Jews’ and ‘The Jewish Wars.’ From these works it is plain to see that despite his desire for self-preservation, he was a very proud and devout Jew. Before we begin to examine the two alleged references to Jesus which appear in his work entitled ‘Antiquity of the Jews’ (90CE~94CE), it is both relevant and necessary to note that within his ‘Antiquities of the Jews,’ he made mention of approximately twenty different people named Jesus. Some of these characters included Jesus the son of Sapphias, Jesus the son of Gamala, Jesus the son of Phabet, Jesus the son of Sie, Jesus the son of Fabus, Jesus the son of Thias, Jesus the son of Gamaliel, Jesus the son of Damneus, Jesus the brother of Onias, Jesus the brother of John, Jesus the Galilean, who was a great military commander, and numerous others. Josephus – The Jew Given that we know Josephus remained a devout Jew for the entire span of his life, we should take a quick look at the Jewish belief regarding the coming messiah. Judaism, whether pharisaic or orthodox, rejects the notion that the Christian’s Jesus was the Messiah/Christ. A prominent Jewish website enunciates the Jewish belief regarding the future arrival of the messiah, saying: “Belief in the eventual coming of the ‘moshiach’ (messiah)… is part of the minimum requirements of Jewish belief. In the ‘Shemoneh Esrei’ prayer, recited three times daily, we pray for all of the elements of the coming of the moshiach: gathering of the exiles; restoration of the religious courts of justice; an end of wickedness, sin, and heresy; reward to the righteous; rebuilding of Jerusalem; restoration of the line of King David; and restoration of Temple service.”(1) Furthermore, Judaism has certain scriptural requirements for the coming messiah which have yet to be fulfilled. What is the Messiah supposed to accomplish? The Hebrew Bible says that he will: Build the Third Temple (Ezekiel 37:26-28). Gather all Jews back to the Land of Israel (Isaiah 43:5-6). Usher in...
Οι προχριστιανικές ρίζες της Μετάστασης της Παναγίας
Σημείωση: Το κείμενο που ακολουθεί αποτελεί απόσπασμα της εργασίας του ψυχολόγου και συγγραφέα Γιώργου Ιωαννίδη,”Η ανάληψη της Παναγίας: Μία μυθικιστική διερεύνηση στη θεολογία της ενσώματης μετάστασης της Παρθένου”, μέρος της οποίας παρουσιάστηκε στο Πρώτο Πανελλαδικό Συνέδριο για τον Μυθικισμό, τον Μάιο του 2016 στην Αθήνα. Ολόκληρο το υλικό της εν λόγω εργασίας, όπως και όλων των υπολοίπων, έχετε τη δυνατότητα να αναγνώσετε στον τόμο των Πρακτικών, “Ιησούς και Μύθος“, που κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Δαιδάλεος. […] Αν και η Ανάληψη της Παναγίας πέρασε στο Βυζαντινό εορτολόγιο στα τέλη του 6ου αιώνα από τον Αυτοκράτορα Μαυρίκιο, μόλις το 1950 ορίστηκε επίσημα δόγμα της Ρωμαιοκαθολικής Εκκλησίας από τον Πάπα Πίο ΧΙΙ. Για την Ορθόδοξη Ανατολική Εκκλησία, βέβαια, αποτελεί απλά μέρος της Ιεράς Παράδοσης, παράδοση που τις απαρχές της μπορούμε να εντοπίσουμε όχι στα λόγια του Τιμόθεου των Ιεροσολύμων, όπως πιστεύουν αρκετοί (καθώς η λεπτομερής έρευνα του Bernard Capelle το 1949 έδειξε πως δεν πρόκειται για κάποιο ιερέα του 4ου αιώνα, αλλά για ανώνυμο Βυζαντινό συγγραφέα που έζησε κάπου ανάμεσα στον 6ο και 8ο αιώνα), αλλά στο λεγόμενο απόκρυφο Liber Requiei Mariae (Το Βιβλίο για την Ανάπαυση της Μαρίας). Το τελευταίο σήμερα σώζεται μονάχα στα Αιθιοπικά και χρονολογείται τον 4ο αιώνα, είναι όμως πολύ πιθανό ως προφορική παράδοση να ξεκινάει ένα αιώνα νωρίτερα. Όλες οι μετέπειτα εκδοχές, αν και εμπλουτίζουν την αρχική διήγηση, φαίνεται να έχουν ως βάση εκείνο ακριβώς το απόκρυφο ευαγγέλιο γραμμένο από κάποιο άγνωστο συγγραφέα. […] Όπως είδαμε προηγουμένως, η αγιογραφική απεικόνιση της Κοιμήσεως και της Ανάληψης της Παναγίας, αποτελεί μια σύνθεση απόκρυφων πηγών παρά ιστορικών μαρτυριών. Βέβαια, σκοπός της αγιογραφικής τέχνης δεν είναι να αποτυπώσει την ιστορία, παρά να ιστορίσει την πνευματοποίηση του κόσμου. Και το επιτυγχάνει αυτό μέσα από τη θεολογική χρήση των χρωμάτων και των μορφών, γεγονός που σημαίνει πως το εικόνισμα παραμένει στο μεταφορικό επίπεδο, ώστε αλλάζοντας τη συμπαγή πραγματικότητα να της εκμαιεύσει τη μεταφυσική της σημασία. Παρ’ όλα αυτά, όμως, αν στο επεισόδιο με την Τίμια Ζώνη της Παρθένου μπορούμε να εντοπίσουμε προχριστιανικές ρίζες, μήπως το ίδιο μπορούμε να κάνουμε και με το γενικότερο θέμα της Μετάστασης; Το 161, στο Monte Citorio της Ρώμης, θα αναγερθεί το λεγόμενο Colonna di Antonino Pio, ένα μαρμάρινο μνημείο με το οποίο ο αυτοκράτορας Antoninus Pius θα απαθανατίσει την Αποθέωση της πρόσφατα χαμένης του συζύγου Annia Galeria Faustina. Με τον όρο αυτό -αποθέωση-, οι αρχαίοι Έλληνες (η λέξη εμφανίζεται για πρώτη φορά στον Πολύβιο, χρησιμοποιείται όμως με τη σημασία που της αποδόθηκε αργότερα από τον Κικέρωνα) και μετέπειτα οι Ρωμαίοι, περιέγραφαν το πέρασμα ενός θνητού σε ένα επίπεδο ύπαρξης πιο κοντά στους θεούς. Σε αντίθεση, βέ βαια, με τους τελευταίους, ο αφηρωϊσμός στους Έλληνες δεν κατέτασσε τους θνητούς στον Όλυμπο, τους ομοίαζε όμως με τους Θεούς, αφού...
π. Μητροπολίτης Αττικής Νικόδημος: “Ο Ιησούς Χριστός απουσιάζει από την ιστορία”!
Ένα ντοκουμέντο από το 1969, που καταδεικνύει πώς οι Μυθικιστικές θέσεις για την ιστορικότητα του Ιησού μπορούν να υιοθετηθούν ακόμη και από τις υψηλότερες θέσεις στην ιεραρχία της Ορθόδοξης Εκκλησίας στη χώρα μας. Σημείωση: Το κείμενο που ακολουθεί αποτελεί απόσπασμα της εργασίας του δημοσιογράφου Μηνά Παπαγεωργίου,”Ο Μυθικισμός στο έργο του Θωμά Μάρα”, μέρος της οποίας παρουσιάστηκε στο Πρώτο Πανελλαδικό Συνέδριο για τον Μυθικισμό, τον Μάιο του 2016 στην Αθήνα. Ολόκληρο το υλικό της εν λόγω εργασίας, όπως και όλων των υπολοίπων, έχετε τη δυνατότητα να αναγνώσετε στον τόμο των Πρακτικών, “Ιησούς και Μύθος“, που κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Δαιδάλεος. […] Οι υποσημειώσεις για τον Μυθικισμό στην Ελλάδα Στη τρίτη και τελευταία ενότητα της παρούσας εργασίας, θα ασχοληθούμε με ορισμένα ενδιαφέροντα δεδομένα που προέκυψαν από τις υποσημειώσεις στην εισαγωγή του έργου του Μάρα. Ο συγγραφέας φρόντισε να τροφοδοτήσει τους αναγνώστες του με παραπομπές και υποσημειώσεις που δίνουν τη δυνατότητα στο σύγχρονο ερευνητή να φέρει στο φως άκρως ενδιαφέρουσες πληροφορίες για την ιστορία των Μυθικιστικών ιδεών στην Ελλάδα. Όπως είναι λογικό, τα στοιχεία αυτά είναι σήμερα αδύνατο να αναζητηθούν μέσω διαδικτύου. Ήταν, λοιπόν, επιτακτική για τον υποφαινόμενο, η επιτόπια έρευνα στην Εθνική Βιβλιοθήκη, στο αρχείο της ΕΡΤ και σε σκονισμένα ράφια παλαιοβιβλιοπωλείων, με απώτερο στόχο να επανέλθουν στην επικαιρότητα τα εν λόγω ντοκουμέντα, που εμπλουτίζουν τις γνώσεις μας αναφορικά με τις συζητήσεις γύρω από την ιστορικότητα του Ιησού στη χώρα μας. α) Το ανατρεπτικό κείμενο του μητροπολίτη Αττικής Στη σελίδα 15 της εισαγωγής του [1], ο Μάρας αναφέρεται στη σιωπή της Εκκλησίας “μπροστά στις συντριπτικές αποδείξεις” για τη μη ιστορικότητα του Ιησού, απέναντι στις οποίες “προσπαθεί, μάταια, να συμβιβάσει με σοφιστείες τ’ ασυμβίβαστα”. Μάλιστα στη συνέχεια, φροντίζει να πάει τα πράγματα ένα βήμα παραπέρα, αναφερόμενος σε παλαιότερο κείμενο του μητροπολίτη Αττικής κ. Νικοδήμου Γκατζιρούλη, στη “Ραδιοτηλεόραση” του 1969, παραθέτοντας σχετικά αποσπάσματα. Με τη βοήθεια συναδέλφων στο αρχείο της ΕΡΤ, κατάφερα να εντοπίσω το επίμαχο τεύχος του περιοδικού και συγκεκριμένα εκείνο της 9ης Μαρτίου του 1969. Στη σελίδα 3 του εν λόγω τεύχους, ο αναγνώστης συναντά δισέλιδο (συνεχίζεται στη σελ. 37) άρθρο του Μητροπολίτη Αττικής κ. Νικοδήμου, που τιτλοφορείται “Συζήτησι γύρω από το πρόσωπο του Χριστού: Το ιστορικό παράδοξο”. Η πρώτη σελίδα από το άρθρο του μητροπολίτη Νικοδήμου στη Ραδιοτηλεόραση του 1969 (τ. 9ης Μαρτίου). Πηγή: Αρχείο της ΕΡΤ. Όμως, πώς ακριβώς δικαιολογεί τη φράση “ιστορικό παράδοξο” ο εκ των κορυφαίων θεσμικά παράγοντας της Ελλαδικής Εκκλησίας; Η απάντηση που ακολουθεί μέσω της παράθεσης των σχετικών χωρίων, προκαλεί μάλλον τεράστια έκπληξη και καταχωρείται πλάι στις δηλώσεις κορυφαίων σύγχρονων θεολόγων, όπως αυτές του κοσμήτορα της Θεολογικής Σχολής του πανεπιστημίου Αθηνών κ. Μάριου Μπέγζου[2] και του καθηγητή της Θεολογικής Σχολής του ΑΠΘ κ. Μιλτιάδη Κωνσταντίνου[3] (η πρωτοβουλία των τονισμένων...
