Τα αποτελέσματα της δημοσκοπικής μας έρευνας για την ιστορικότητα του Ιησού
Στις 8 Ιανουαρίου του 2018 ανακοινώσαμε τη διενέργεια της πρώτης διαδικτυακής μας έρευνας αναφορικά με τις απόψεις που έχουν οι επισκέπτες (και όχι μόνον) της σελίδας μας και των λογαριασμών μας στα Κοινωνικά Δίκτυα (Facebook και Twitter) αναφορικά με τον Μυθικισμό και την ιστορικότητα του Ιησού. Χρησιμοποιήσαμε την πλατφόρμα του surveymonkey.com που εξασφαλίζει ένα μίνιμουμ αξιοπιστίας (κανείς δεν μπορεί να διπλοψηφίσει από την ίδια ηλεκτρονική συσκευή) και καταβάλλαμε ένα χρηματικό αντίτιμο έτσι ώστε να έχουμε πρόσβαση στα δεδομένα της έρευνας, σε περίπτωση που οι ενδιαφερόμενοι ξεπερνούσαν τα 100 άτομα. Η έρευνα “έτρεξε” για 23 ημέρες, ενώ επιλέξαμε να καταθέσουμε μόλις 8 σχετικά απλά ερωτήματα προς το κοινό, σε αυτή την πρώτη μας απόπειρα να χαρτογραφήσουμε ύστερα από 4,5 περίπου χρόνια παρουσίας εντός και εκτός διαδικτύου, τις απόψεις τόσο εκείνων που παρακολουθούν το έργο μας, όσο και εκείνων που δεν το παρακολουθούν, ανήκουν όμως σε ομάδες ενδιαφερόντων συγγενικές ως προς τον Μυθικισμό. Το τελευταίο έχει ιδιαίτερη σημασία, μιας και η πλειονότητα των 706 συνολικά ατόμων που απάντησαν σε μία τουλάχιστον ερώτηση του ερωτηματολογίου μας (δείγμα αρκετά σημαντικό για να μας δείξει κάποιες τάσεις), προέρχονται από ομάδες ανθρώπων που δεδομένα εκφράζουν θέσεις αμφισβήτησης και δεδομένα δεν αποτελούν αντιπροσωπευτικό δείγμα της ελληνικής κοινωνίας. Το γεγονός αυτό οφείλεται εν πολλοίς στη δική μας επιλογή -τουλάχιστον για αυτή την πρώτη προσπάθεια- να κοινοποιήσουμε την είδηση για τη διενέργεια της έρευνας σε ένα ειδικό διαδικτυακό κοινό, όπως σημειώσαμε και πιο πάνω. Τα 8 ζητήματα που τέθηκαν στην έρευνα χωρίστηκαν χοντρικά σε δύο ομάδες ερωτήσεων: 6 πολλαπλής επιλογής και 2 ανάπτυξης. Ξεκινώντας από τις πρώτες, οι ερωτηθέντες απάντησαν στα εξής ερωτήματα: α) Έχετε ακούσει ξανά τον όρο Μυθικισμός; β) Πόσο θρήσκος είστε; γ) Πόσο σημαντικό θέμα θεωρείτε την ιστορική ύπαρξη του Ιησού συνυπολογίζοντας το βαθμό που επηρέασε το χριστιανικό δόγμα; δ) Ποια πρόσωπα θεωρείτε κλειδιά στη γέννηση και ανάπτυξη του Χριστιανισμού; ε) Θεωρείτε ότι ο Ιησούς παρουσιάζει ομοιότητες με άλλες θρησκευτικές/ιστορικές φιγούρες; Αν ναι, για ποια από τις ακόλουθες περιπτώσεις θα θέλατε να μάθετε περισσότερα; στ) Διαχωρίζετε τον Ιησού της πίστης από αυτόν της Ιστορίας; Στην κατηγορία των “ανοικτού τύπου” ερωτήσεων, οι ενδιαφερόμενοι κλήθηκαν να αναπτύξουν τις θέσεις τους πάνω στα εξής ερωτήματα: α) Περιγράψτε μέσα σε λίγες φράσεις πώς κατά τη γνώμη σας ξεκίνησε το χριστιανικό κίνημα και ποιοι ήταν οι παράγοντες που συνετέλεσαν στην εξάπλωσή του στη Μεσογειακή λεκάνη και β) Γράψτε μας τι είδους θέματα θα θέλατε να διαβάζετε περισσότερο μέσα από το mythikismos.gr. Πάμε να δούμε και να αναλύσουμε εν συντομία τα αποτελέσματα της έρευνας. Ερωτήσεις Πολλαπλής Επιλογής Έχετε ακούσει ξανά τον όρο Μυθικισμός; α)Τον ακούω πρώτη φορά 28,9% β) Ναι και έχω σαφή εικόνα για το ερευνητικό αυτό πεδίο 38,91% γ)...
Το σύγχρονο debate για τη θεωρία του Μύθου του Ιησού
Η παρούσα εργασία επιχειρηματολογεί κατά της ιστορικότητας του Ιησού. Aρχικά εξετάζω δύο βασικά επιχειρήματα που χρησιμοποιούνται για να εδραιώσουν την ιστορική του ύπαρξη: τα αφηγήματα της σταύρωσης και οι υποτιθέμενες αναφορές στον Ιησού από τον Ιώσηπο. Μετά δείχνω γιατί αυτά τα επιχειρήματα αποτυγχάνουν να σταθούν και πόσο από το υλικό των Ευαγγελίων προέρχεται όχι από τα υποτιθέμενα γεγονότα της ζωής του Ιησού, αλλά από αναδιαμορφωμένες ιστορίες που παρουσιάζει στα έργα του ο Ιώσηπος. Του Bill Kennedy (απόφοιτου Φιλοσοφικής του Bowling Green State University) Μετάφραση για την ελληνική γλώσσα, Τάσος Καρανίκας Σύμφωνα με τους Χριστιανούς απολογητές, όπως ο William Lane Craig (2008), αλλά και με τους κοσμικούς μελετητές όπως ο Bart Ehrman (2013), η ιστορικότητα του Ιησού μπορεί να καταδειχθεί από τις περιγραφές της σταύρωσης, καθώς και τις αναφορές από τον Εβραίο ιστορικό Ιώσηπο. Αν και οι Εhrman και Craig (αγνωστικιστής και χριστιανός αντίστοιχα), διαφωνούν για την ανάσταση του Ιησού, και οι δύο συμφωνούν στο ζήτημα των περιγραφών της σταύρωσης του Ιησού. Kαι οι δύο συμφωνούν πως η αφήγηση της σταύρωσης και του θανάτου του Ιησού αντιτίθεται σε τέτοιο βαθμό σε αυτά που πίστευαν οι Εβραίοι του 1ου αιώνα για τον αναμενόμενο μεσσία, που είναι φύσει αδύνατο να δεχτούμε πως οι πρώτοι ακόλουθοι του Ιησού επινόησαν μια τέτοια ιστορία. Ο Erhman σημειώνει: “Ποιος θα επινοούσε την ιδέα ενός εσταυρωμένου Μεσσία; Κανένας Εβραίος που γνωρίζουμε δεν θα ακολουθούσε έναν εσταυρωμένο εγκληματία. Αυτό είναι χειρότερο από τρέλα. Είναι μια προσβολή στον Θεό, βλάσφημο. Ή τουλάχιστον έτσι πίστευε ο Παύλος.” (163). Ο Εrhman, τότε, κάνει μια σύγκριση μεταξύ της ιδέας ενός εσταυρωμένου εγκληματία που είναι ο μεσσίας και του David Koresh (σ.μ. = (1959-1993) Aμερικάνος ηγέτης παραθρησκευτικής οργάνωσης που η σταδιοδρομία του κατέληξε σε μακελειό) που είναι ο εκλεκτός του Θεού (163). Κάπως έτσι, σύμφωνα με τον Ehrman, δεν μπορούμε να αμφισβητήσουμε έναν ιστορικό Ιησού. Ο Ehrman μας παραπέμπει στο Κατά Μάρκον Ευαγγέλιο, που θεωρείται πώς γράφτηκε πρώτο από τα τέσσερα Ευαγγέλια, όπως και στην υποθετική πηγή “Q”, για να καταδείξει πώς η περιγραφή του θανάτου του Ιησού εμφανίζεται πολύ νωρίς μετά τον θάνατό του, μέσα σε μια γενιά από το γεγονός, αντί να εμφανιστεί αρκετά αργότερα σαν θρύλος. Όπως σημειώνει ο Ehrman: Η πραγματικότητα φαίνεται να είναι πώς αυτές οι ιστορίες για τον Ιησού ήταν στην κυκλοφορία για αρκετό καιρό, όχι μόνο πριν την εμφάνιση των Ευαγγελίων, αλλά πριν ακόμα εμφανιστούν οι ίδιες οι πηγές τους. Αν οι μελετητές έχουν δίκιο πως η πηγή Q και ο πυρήνας του Ευαγγελίου του Θωμά, για να φέρω δύο παραδείγματα, χρονολογούνται στην δεκαετία του 50, και βασίστηκαν σε προφορικές παραδόσεις που ήταν ήδη στην κυκλοφορία για καιρό, πόσο πίσω πάνε αυτές οι...
Η Συνωμοσία του Παύλου: Έρχεται το πρώτο Μυθικιστικό μυθιστόρημα!
Το εξώφυλλο του επερχόμενου Μυθικιστικού μυθιστορήματος του Αλέξανδρου Πιστοφίδη, “Η συνωμοσία του Παύλου”. Κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Πηγή τον Μάρτιο του 2018. Η εντυπωσιακή έκρηξη του προβληματισμού και των συζητήσεων αναφορικά με τα θέματα που άπτονται του Μυθικισμού, έχουν προκαλέσει τα τελευταία χρόνια στη χώρα μας μια σειρά από ενδιαφέρουσες… “παρενέργειες”. Η συγγραφή δεκάδων άρθρων στο διαδίκτυο, η διοργάνωση συνεδρίων και ειδικών εκδηλώσεων, τα ρεπορτάζ σε έντυπα και ιστοσελίδες ποικίλης ύλης, καθώς επίσης και οι εκδόσεις βιβλίων, αποτελούν τα κυριότερα σημάδια της διείσδυσης των Μυθικιστικών ιδεών στην ελληνική κοινωνία. Σε ότι αφορά την τελευταία κατηγορία, τις εκδόσεις βιβλίων δηλαδή, αυτή αφορά αποκλειστικά και μόνον συγγραφικά έργα (ατομικά ή συλλογικά) με τον χαρακτήρα της έρευνας. Το γεγονός αυτό πρόκειται να αλλάξει και μάλιστα πολύ σύντομα. Κι αυτό γιατί το επόμενο διάστημα πρόκειται να κυκλοφορήσει στους πάγκους των βιβλιοπωλείων της χώρας το πρώτο Μυθικιστικό μυθιστόρημα γραμμένο από Έλληνα συγγραφέα! Τόσο το εξώφυλλο, όσο και η υπόθεση του βιβλίου, μοιάζει να μας προετοιμάζουν για ένα πολλά υποσχόμενο συγγραφικό έργο, ικανό να καλύψει τις ανάγκες των απαιτητικών αναγνωστών, είτε αυτοί αρέσκονται στην ανάγνωση ιστορικών μυθιστορημάτων, είτε ερευνών για τις απαρχές του χριστιανισμού. Και ο τίτλος αυτού, “Η Συνωμοσία του Παύλου“. Συγγραφέας του βιβλίου είναι ο Αλέξανδρος Πιστοφίδης, ενώ το έργο πρόκειται να κυκλοφορήσει στα μέσα Μαρτίου από τις Εκδόσεις Πηγή. Η υπόθεση διαδραματίζεται στα μέσα του 1ου μεταχριστιανικού αιώνα στη Ρώμη, όπου ιστορικά υπαρκτοί Ρωμαίοι πολιτικοί και άνθρωποι του πνεύματος εξυφαίνουν τη δολοφονία του αυτοκράτορα Νέρωνα. Ρόλο-κλειδί στα σχέδιά τους πρόκειται να παίξει ο απόστολος Παύλος, κήρυκας μιας ταχύτατα αναπτυσσόμενης ιουδαϊκής αίρεσης, ένα γεγονός που θα φέρει τους πρωταγωνιστές ενώπιον συγκλονιστικών συμπερασμάτων σχετικά με τη σύγκρουση Δύσης και Ανατολής, των συνθηκών μέσα στις οποίες γεννήθηκε ο χριστιανισμός, αλλά και την ιστορικότητα του Ιησού! Αξιοσημείωτο, επίσης, είναι το γεγονός ότι στο μυθιστόρημα εμπεριέχονται εκατοντάδες υποσημειώσεις, μέσω των οποίων ο αναγνώστης έχει τη δυνατότητα να συνδυάσει την έντονη μυθιστορηματική δράση με την ιστορική γνώση. Να σημειώσουμε ότι τα τελευταία χρόνια έχουν ήδη κάνει την εμφάνισή τους στο εξωτερικό τα πρώτα Μυθικιστικά μυθιστορήματα. Ενδεικτικά αναφέρουμε την περίπτωση του άκρως επιτυχημένου εμπορικά “The Christos Mosaic” του Vincent Czyz (που είχαμε παρουσιάσει στα τέλη του 2016), καθώς επίσης και το “Mythos Christos” του Edwin Herbert. Ακολουθεί το κείμενο οπισθοφύλλου της “Συνωμοσίας του Παύλου”: Βρισκόμαστε στα μέσα του 1ου μεταχριστιανικού αιώνα. Το κίνημα του Χριστιανισμού κερδίζει ολοένα και περισσότερο έδαφος, χτυπώντας πλέον την πόρτα της Ρώμης. Κεντρικό πρόσωπο της ιστορίας μας ο Απόστολος Παύλος, που παρουσιάζεται ως ο σημαντικότερος κήρυκας των Χριστιανών. Η μορφή του, οι πράξεις και οι λόγοι του εγείρουν το ενδιαφέρον μιας ομάδας επιφανών Ρωμαίων, ιστορικά υπαρκτών προσώπων, που σχεδιάζουν μεθοδικά τη δολοφονία του αυτοκράτορα Νέρωνα. Μέσα από τους ζωηρούς διαλόγους και την...
Συμπληρώστε το ερωτηματολόγιο των Ελλήνων Μυθικιστών
Υποδεχόμαστε το 2018 με έναν πρωτότυπο τρόπο που φιλοδοξεί να καταδείξει συγκεκριμένες τάσεις γνώμης, είτε αυτές αφορούν τους επισκέπτες και φίλους της σελίδας μας, είτε άλλα κομμάτια της ελληνικής κοινωνίας που πιθανότατα δεν έχουν έρθει ακόμα σε επαφή με τις θέσεις του Μυθικιστικού ρεύματος. Στο πλαίσιο αυτό, σας καλούμε να συμπληρώσετε το ανώνυμο ερωτηματολόγιό μας πάνω σε 8 ερωτήματα (τα 6 από τα οποία πολλαπλής επιλογής) που παρουσιάζουν εξαιρετικό -κατά τη γνώμη μας- ενδιαφέρον. Η άποψή σας θα μας βοηθήσει να κατανοήσουμε καλύτερα πώς εισπράττετε τη δημόσια συζήτηση αναφορικά με την ιστορικότητα του Ιησού, τις ρίζες του Χριστιανισμού και μια σειρά από ζητήματα που άπτονται της Μυθικιστικής έρευνας. Η όλη διαδικασία δεν πρόκειται να σας πάρει πάνω από 5 λεπτά (σε περίπτωση που αποφασίσετε να απαντήσετε σύντομα στις δύο ερωτήσεις “ανάπτυξης” που συμπεριλαμβάνονται στη φόρμα των ερωτήσεων). Η online έρευνά μας θα παραμείνει “ανοικτή” έως τις 31 Ιανουαρίου και τα τελικά αποτελέσματα θα ανακοινωθούν από νέο άρθρο στο mythikismos.gr τα πρώτα 24ωρα του Φεβρουαρίου. Σας ευχαριστούμε προκαταβολικά για τη συμμετοχή σας. Έλληνες Μυθικιστές, 8/1/2018 Πατήστε εδώ για να συμπληρώσετε το ανώνυμο ερωτηματολόγιό...
Τα “Θρησκευτικά” της Β’ Γυμνασίου και η ιστορικότητα του Ιησού
Η διαμάχη που έλαβε χώρα την τελευταία διετία μεταξύ Πολιτείας και Εκκλησίας για τη διδασκαλία του μαθήματος των “Θρησκευτικών” φαίνεται πώς είχε έναν επικοινωνιακό και έναν ουσιαστικό νικητή. Δεν γνωρίζουμε μετά βεβαιότητος αν υπήρξε κάποια από κοινού συμφωνία κάτω από το τραπέζι ή όχι, αλλά παρακολουθώντας κανείς τα ΜΜΕ μετά την καρατόμηση του π. υπουργού Παιδείας Νίκου Φίλη, έβγαζε με περισσή ευκολία το συμπέρασμα ότι η Πολιτεία υποτάχθηκε πλήρως στα αιτήματα του αρχιεπισκόπου Ιερώνυμου και το βιβλίο του μαθήματος των “Θρησκευτικών” θα επέστρεφε στα γνωστά και συνηθισμένα επίπεδα του Ορθόδοξου προσηλυτισμού. Ωστόσο μελετώντας κανείς το διδακτικό πρόγραμμα αλλά και το περιεχόμενο των νέων σχολικών εγχειριδίων των “Θρησκευτικών”, διαπιστώνει μάλλον το ακριβώς αντίθετο: σημαντικά βήματα προόδου σε σχέση με την προγενέστερη κατάσταση, εμπλουτισμός των εγχειριδίων με περισσότερο προοδευτικό περιεχόμενο, χώρος και σε άλλες κοσμοθεάσεις κ.α, ένα γεγονός που αν μη τι άλλο γεμίζει τον κάθε ανοιχτόμυαλο άνθρωπο με αισιοδοξία για το μέλλον. Όμως αυτή η συζήτηση που αγγίζει ζητήματα Κοσμικότητας (δηλαδή του Διαχωρισμού Κράτους Εκκλησίας) είναι τεράστια και δεν θα μας απασχολήσει άλλο εδώ. Φυσικά και το νέο μάθημα των “Θρησκευτικών” δεν έγινε τέλειο, φυσικά και εντοπίζονται ακόμη δεκάδες ιστορικές ανακρίβειες, πολλές από τις οποίες εντάσσονται στο τεράστιο ζήτημα των εθνικών μύθων, εννοείται ότι τα νέα βιβλία χρήζουν περαιτέρω βελτιώσεων. Ανάμεσα σε αυτές, ως Έλληνες Μυθικιστές, επιθυμούμε τα προβάλλουμε ένα ζήτημα που “αγγίζει τα δικά μας χωράφια”: την ιστορικότητα του Ιησού. Στο νέο βιβλίο της Β’ Γυμνασίου και συγκεκριμένα στις σελίδες 35-36, οι συγγραφείς επιχειρούν να αναδείξουν, αρκετά διακριτικά η αλήθεια, τις “Γνώμες τον ανθρώπων για τον Ιησού Χριστό – Πρόσωπα της εποχής του”. Είναι σημαντικό το γεγονός ότι πουθενά δεν γίνεται λόγος για τεκμήρια ιστορικότητας, ενώ εντύπωση προκαλεί το ότι επιλέγονται αποσπάσματα τόσο από μη ιστορικά κείμενα όπως τα Ευαγγέλια (για την περίπτωση του Πιλάτου επιλέχθηκε το κατά Ματθαίον Ευαγγέλιο και για αυτή του Νικοδήμου το κατά Ιωάννην Ευαγγέλιο), όσο και από ιστορικές πηγές (βλ. Ιώσηπος, Τάκιτος και Κέλσος). Στη συνέχεια παρατίθενται αποσπάσματα/γνωμικά για τον Ιησού, γραμμένα από σύγχρονους στοχαστές όπως ο Πασκάλ Μπρυκνέρ, ο Μαχάτμα Γκάντι, ο Νίκος Καζαντζάκης κα., κάνοντας ακόμη πιο ασαφές το μήνυμα των συγγραφέων του βιβλίου: τελικά επιθυμούν να παραθέσουν αποδεικτικά στοιχεία για την ιστορικότητα του Ιησού ή περισσότερο να προβάλλουν τα πνευματικά μηνύματα της διδασκαλίας του μέσα από το έργο στοχαστών ανά τους αιώνες, υποβιβάζοντας τεχνηέντως την ιστορικότητα σε δεύτερης κατηγορίας ζήτημα; Από την άλλη, βέβαια, δεν υπάρχει η παραμικρή νύξη για το γεγονός ότι η ιστορική ύπαρξη του Ιησού έχει τεθεί -και εξακολουθεί να τίθεται- κάτω από το βλέμμα της ιστορικής κριτικής από τα μέσα του 18ου αιώνα… Αναλυτικότερα: Για το εδάφιο που σχετίζεται με τον Πιλάτο (ιστορικό πρόσωπο που έζησε στην Ιουδαία το πρώτο μισό του 1ου μεταχριστιανικού αιώνα),...
